De Autoriteit Consument & Markt (ACM) wil ook kleinere overnames kunnen tegenhouden wanneer deze concurrentie belemmeren. De toezichthouder mag nu enkel acquisitie toetsen van bedrijven met een omzet van minimaal dertig miljoen. De plannen roepen weerstand op bij investeerders.
Foto: Het kantoor van Autoriteit Consument & Markt (ACM) in Den Haag / Harold Versteeg (Hollandse Hoogte / ANP)
‘De gedachte achter de omzetdrempel was dat overnames van bedrijven die onder deze drempel blijven niet snel tot problemen leiden,’ betoogt oud-De Brauw-advocaat en ACM-voorzitter Martijn Snoep in een blog deze week. Volgens Snoep was de algemene opvatting dat toetsing van deze categorie enkel tot administratieve lasten zou leiden.
Kralen rijgen
Inmiddels zijn de meningen veranderd. De conclusie is nu dat het overnemen van ‘kleintjes’ wel degelijk tot problemen kan leiden. ‘Bijvoorbeeld wanneer de concurrentie zich afspeelt op lokaal of regionaal niveau of wanneer sprake is van nichemarkten,’ aldus de bestuursvoorzitter. Er kunnen dan machtsposities ontstaan met ‘hogere prijzen en lagere kwaliteit van producten en diensten’ tot gevolg.
De meeste kleine overnames leiden daar niet toe, maar wanneer bedrijven doelbewust ‘kralen rijgen’ ligt dat anders, meent Snoep. Hij bedoelt daarmee dat grote partijen één voor één kleine spelers overnemen die onder de omzetgrens vallen.
‘Recente overnames door private equitybedrijven van praktijken van dierenartsen en huisartsen via zo’n roll-upstrategie, leiden tot de nodige onrust en vragen,’ tekent de voorzitter op. Ook worden onder meer kinderdagverblijven en de zorg genoemd als kwetsbaar. De toezichthouder is daarbij aan handen en voeten gebonden: door de genoemde omzetdrempel kunnen de overnames niet worden geblokkeerd.
Call-inbevoegdheid
Snoep schrijft daarom dat de mededingingswet aanpassing behoeft. Hij pleit voor ‘call-inbevoegdheid’ voor de ACM. De toezichthouder kan dan, zodra een kleine overname bekend is, deze binnen een termijn van enkele maanden ‘naar binnenhalen’ op basis van eigen onderzoek of een klacht. ‘Daarna kunnen ze volgens de reguliere procedure worden getoetst,’ stelt Snoep.
Onzekerheid bij bedrijven – over al dan geen toetsing – wordt weggenomen door mogelijkheid te bieden om vooraf duidelijkheid te krijgen. ‘Bijvoorbeeld door een vrijwillige melding van de overname.’ De bovengenoemde termijn voor een call-in is verder belangrijk omdat bedrijven meestal niet zo snel samenvoegen. Ook kan hierdoor worden geanticipeerd op een eventueel onderzoek door de ACM.
Curieuze situatie
Veel andere landen hebben al zo’n call-inbevoegdheid, blogt Snoep; landen zoals Zweden, IJsland, Noorwegen, Italië en Ierland. Ook op Europees niveau bestaat een soortgelijke regeling: problematische overnames kunnen door nationale mededingingsautoriteiten worden doorverwezen naar de Europese Commissie als er ‘een effect op het handelsverkeer tussen lidstaten is’.
Frappant is dat dit de Dutch clause wordt genoemd omdat deze Europese bevoegdheid destijds op verzoek van Nederland is ingesteld. Hierdoor is de ‘wat curieuze situatie’ ontstaan dat de ACM problematische overnames die de Nederlandse drempels niet halen, kan doorverwijzen naar Brussel, maar diezelfde acquisities (met negatief effect binnen Nederland) zelf moet laten lopen.
Morrende investeerders
De ACM gaat in de komende maanden een rondetafelbijeenkomst organiseren met ‘specialisten en geïnteresseerden’ om verder te praten over de mogelijkheid om kleine overnames te toetsen. In het recente M&A Trendonderzoek van M&A en Ansarada werd het steeds vaker verbieden van deals door toezichthouders alvast genoemd als M&A-risico voor het komende jaar.
Daarnaast hebben in het Financieele Dagblad vandaag enkele experts gereflecteerd op de plannen van de mededingingsautoriteit. De geraadpleegde wetenschappers noemen de roep van de ACM om meer bevoegdheden onder meer een ’terecht signaal’. Kleine overnames kunnen volgens hen schadelijk zijn, en door middel van het ‘kralen rijgen’ proberen bedrijven onder de radar te blijven.
Investeerders morren daarentegen, staat in de zakenkrant. Zo roept de wens van de ACM weerstand op bij de Nederlandse Vereniging van Participatiemaatschappijen (NVP). De belangenvereniging van private equity vreest onduidelijkheid over eventuele uitvoeringskosten, en bijkomende onzekerheid in de markt. Daarnaast meent de NVP dat ketenvorming een sector als de zorg juist ten goede komt.
