Laat iedereen die dat wil – ongeacht vooropleiding – via een toelatingstest toe tot de Beroepsopleiding Advocaten, aldus managing partner Martijn Snoep van De Brauw Blackstone Westbroek onlangs in het Financieele Dagblad. Brisant idee. Maar: voor wat, hoort wat.
Door Lucien Wopereis
Snoep denkt dat de advocatuur slimme mensen misloopt omdat die niet door de hoepel van de rechtenstudie zijn gesprongen. Natuurkundigen of psychologen kunnen volgens Snoep prima advocaat zijn, ook zonder universitaire rechtenopleiding.
Het plan werd op Mr-online vanuit de universitaire wereld meteen van allerlei kritische kanttekeningen voorzien. Niet doordacht, zinloze exercitie, egocentrisch. Moeilijk te realiseren ook, want waar moeten die talenten hun juridische kennis nou precies opdoen? ‘Als de rechtenstudie als vereiste wordt geschrapt, komt een enorme zwaarte te liggen op de Beroepsopleiding. Daardoor zullen advocaat-stagiaires veel minder beschikbaar zijn voor de praktijk,’ aldus hoogleraar advocatuur Britta Böhler.
Praktische vragen waarop praktische antwoorden mogelijk zijn, riposteerde Snoep terecht. Al dan niet universitaire onderwijsinstellingen kunnen ongetwijfeld intensieve, kort durende opleidingen in elkaar timmeren die de wonderkinderen voorbereiden op het behalen van het toelatingsexamen. ‘Dit alles vergroot de kansen van al het talent in Nederland om advocaat te worden. Dit kun je toch heel moeilijk een slecht idee vinden, tenzij je als samenleving van mening bent dat talent juist moet worden weggehouden van de advocatuur.’
Welja. De samenleving die zou vinden dat talent weggehouden moet worden van de advocatuur. Gaan we de rechtstaat er nog bij halen?
Oortje in
Maar ik vind het helemaal geen slecht idee. Ik zie bijvoorbeeld grote kansen voor afgestudeerden van de kleinkunstacademie, helemaal als de televisiecamera’s straks volcontinue draaien in de rechtszaal. Een oortje in voor het geval dat de acteuradvocaat – denk het type Eva Jinek of Arie Boomsma – het juridisch inhoudelijk niet meer kan volgen. Het echte juridische talent luistert mee en fluistert in. Er wordt met enige regelmaat geschreven dat ons aller Bram eigenlijk ook zo werkte: die liet naar verluid pleitnota’s schrijven door een advocaat met pleitangst.
Even serieus. Snoep wil het beste van het beste binnenhalen, en daar is op zich niets mis mee. Maar zijn voorstel is onaf. De Snoepwinkel moet een keerzijde hebben.
Nu bepaalt de advocatuur haar eigen omvang, en dus ook de eigen concurrentie binnen de beroepsgroep. Advocatenkantoren bepalen zelf immers hoeveel stagiaires ze aannemen. Gooi die markt ook helemaal open. Geef de supertalenten van Snoep direct de mogelijkheid voor zichzelf beginnen. Geef ze allemaal een buitenpatronaat, als ze dat willen, of gooi dat hele middeleeuwse patronaat uit het raam. Geef de acteuradvocaat de mogelijkheid om de advocaat uit de markt te werken.