Omote en Ura zijn begrippen om te kennen als je iets van de Japanse cultuur wil begrijpen. De eerste is zeg maar het publieke masker, de buitenkant, het expliciete en zichtbare. Omote kan een mix zijn van realiteit, mythe en zelfs leugens. Ura is de tegenhanger van Omote en betreft het innerlijk, het onzichtbare, het subjectieve, de privépersoon en zijn of haar gevoelens en gedachten. Ze zijn met elkaar verbonden, verenigd in één persoon. Als ze niet langer verbonden zijn, dan ontstaan problemen.
Door Juriaan Mensch
In een business setting, of als er genetwerkt wordt, dan heb je ook met Ura en Omote te maken. Een goede reputatie is mooi, helemaal als die een juiste afspiegeling is van iemand. Helaas is dat niet altijd zo. Drie niveaus van de Omote en Ura mix die je tegenkomt:
1. Omote en Ura liggen zeer dicht bij elkaar, zijn soms één of wisselen elkaar op natuurlijke wijze af, al naar gelang de situatie erom vraagt. Weinig conflict, men is authentiek te noemen. Grote mate van zelfbewustzijn.
2. Omote als gereedschap. Men speelt bewust een professionele rol. Zelfspot en voldoende Ura-gelegenheden waar het masker af gaat zorgen voor een gezonde balans. Zo’n masker bewust gebruiken kan zelfs extra vrijheid en zelfkennis geven.
3. Onbewuste Omote. Men is geïdentificeerd met het masker of personal brand. Toegang vanuit Omote tot Ura, de persoonlijke essentie of ziel, is niet of nauwelijks meer mogelijk.
Iemand in de laatste categorie kan het slachtoffer geworden zijn van uit de hand gelopen personal branding. Men is dan een wandelende customer journey geworden, een conversie-persoonlijkheid, hengelend naar likes en 5-star ratings. Ze staan altijd ‘aan’, maar niet vanuit passie voor wat ze doen. Het is puur survivalinstinct.
En doodvermoeiend. Het is de expert, die met een tsunami van deskundigheid een informatie-asymmetrie creëert, om zo de balans van de macht naar zich toe te trekken. Het is zendtijd voor een politieke partij die altijd klimt in de peilingen. Elk gesprek is een elevator pitch. Tijdens zo’n gesprek voel je je een beetje leeglopen, of opgelucht als je bent ontsnapt. De verpakking staat echt contact van mens tot mens in de weg.
Dat is zowel irritant als tragisch. Als je voorbij je eigen irritatie en het masker van de ander kijkt, dan zie je erachter het lijden. Ogen die angst en hyperalertheid laten doorschijnen, want steeds moet er worden verdedigd en haarscheurtjes in het fragiele imago gedicht. Vooral de eenzaamheid en innerlijke leegte van het slachtoffer van doorgeschoten personal branding zijn pijnlijk zichtbaar.
De pathologische vorm tref je meestal aan bij jongere, ambitieuze types die hun plek nog zoeken in de cultuur van een kantoor, of zich moeten bewijzen. Soms is een cultuur al verziekt, en worden goede mensen ermee besmet. Helaas zie je het steeds vaker, nu social media extra druk uitoefenen, met name bij personen die een lifestyle brand willen zijn.
Wat te doen? Hoe voorkom je een identiteitscrisis die door dissociatie van Omote en Ura is ontstaan? Mogelijk kan dat door de klassieke deugden, en de contemplatie ervan tot fundament te maken van elke personal brand. Door de beoefening van deugden kun je voeling houden met je Ura, en zowel eigenwaarde als de interactie tussen jou en de mensen verrijken. Deugden komen van een dieper niveau, zijn herkenbaar en bouwen vertrouwen. Ze wijzen naar binnen, naar de essentie en waarde die niet van prestatie afhankelijk is. Je kunt ze ook niet bezitten of zijn, je doet ze, daarom kun je er tegelijkertijd vrij van zijn.
Een mooi voorbeeld is Humility, een van de deugden. Je kunt dat uitleggen als: ‘To know your place and then occupy it fully.’ Geen valse bescheidenheid, je plek kennen maar hem wel vol zelfvertrouwen volledig innemen. Humus, waar humility deels is uit opgebouwd, betekent aarde, of grond. Ook hier passen Omote en Ura weer: de ondergrondse en onzichtbare wortels van Ura geeft het zichtbare, Omote, de basis om succesvol uit te kunnen groeien.
Zo is het ook met personal branding. Zorg voor wortels in je ware zelf, anders val je – terecht – om.