Nederland staat samen met Zwitserland bovenaan in de vijfde Bribe Payers Index van Transparency International, die gisteren gepubliceerd werd. Dat betekent dat Nederlandse bedrijven het minst waarschijnlijk smeergeld zullen betalen om in het buitenland zaken gedaan te krijgen. Chinese en Russische bedrijven maken daarentegen graag gebruik van de voor handen zijnde omkoopmogelijkheden.
De Bribe Payers Index 2011 is een ranglijst van de 28 grootste economieën van de wereld, gemeten naar de waarschijnlijkheid volgens business executives dat bedrijven uit die landen in het buitenland steekpenningen betalen aan ambtenaren. De resultaten zijn gebaseerd op de Bribe Payers Survey, die door ruim 3000 business executives uit al die landen werd beantwoord. Hen werd bijvoorbeeld gevraagd: ‘Hoe vaak zijn bedrijven uit dat land betrokken bij omkoping?’, waarop de deelnemer een cijfer moest geven van een tot vijf.
In de enquête maken de respondenten onder meer melding van omkoping van ambtenaren met als doel het winnen van publieke aanbestedingen, het vermijden van regels, het versnellen van overheidsprocessen of het beïnvloeden van het beleid
.
Omkoping is echter niet alleen een zorg voor de publieke sector. Het is bijna even waarschijnlijk dat bedrijven steekpenningen betalen aan andere bedrijven, blijkt uit het rapport. De Index kijkt ook naar de waarschijnlijkheid van omkoping en beïnvloeding door bedrijven in 19 specifieke sectoren. Publieke werken en constructie scoren het laagst, de agrarische en verlichtingsector het hoogst. Ook onroerend goed, juridische en zakelijke dienstverlening en olie- en nutsbedrijven staan laag in de lijst.
Omkoping komt volgens Transparency International vaker voor bij zakenlui uit landen waarvan de overheid het ook niet zo nauw neemt met integriteit. Dat China en Rusland – die in 2010 210 miljard dollar investeerden in het buitenland – zo laag in de ranglijst staan is vooral zorgelijk omdat bedrijven uit deze twee landen steeds internationaler gaan opereren.
Een anticorruptieactieplan van de G20 dat vorig jaar werd gelanceerd, heeft als doel buitenlandse omkoping aan te pakken. Landen als China, Indonesië, Rusland en India nemen stappen om buitenlandse omkoping te criminaliseren. Deze week is de G20 voor een top bijeen in Cannes, waar corruptie ook op de agenda zou staan. Of daar tijd voor is met onderwerpen als de eurocrisis, Griekenland en het op handen zijnde noodpakket, valt nog te bezien.