Een recente uitspraak van het Amerikaanse hooggerechtshof heeft de mogelijkheden voor buitenlandse claimanten verkleind om effectenfraudezaken in de VS te laten behandelen. De verwachting is nu dat Europese class actions steeds vaker via de Nederlandse Wet Collectieve Afhandeling Massaschades (WCAM) in Nederland aanhangig gemaakt zullen worden.
In de zaak Morisson tegen de National Australia Bank Ltd. ging het om een securities fraude-zaak: ‘foreign investors of shares of a foreign corporation which were purchased on a foreign exchange’; ook wel een F-cubed class action genoemd.
Justice Scalia en consorten bepaalden op 24 juni dat de kwestie niet genoeg aanknopingspunten met het Amerikaanse recht had, verwierp jaren aan jurisprudentie en hield de claim buiten de Amerikaanse rechtbanken. “Incompatibility with the applicable laws of other countries,” oordeelde het hof. Het Amerikaans effectenrecht beslaat nu alleen nog maar de binnenlands aangekochte effecten, zo vertalen andere Amerikaanse rechters de uitspraak.
Multinationals met een beursnotering in de VS hebben hiermee een krachtig wapen in handen gekregen om zich te weren tegen class actions. Goed nieuws voor bijvoorbeeld BP, dat miljoenen aan securities claims tegemoet ziet, voortvloeiend uit de olieramp in de Mexicaanse golf van dit jaar.
Effectenbezitters zullen dus moeten uitwijken naar elders, op zoek naar schadevergoeding en een rechter die hun zaak in behandeling neemt. Nederland bijvoorbeeld. Twee weken geleden sprak VEB-voorzitter Jan Maarten Slagter op het jaarcongres van de Orde van Advocaten de verwachting uit dat door de Morisson-uitspraak, class actions van buitenlandse beleggers vaker in een Amerikaans en Europees deel gesplitst zullen worden, en massaschadeclaims sneller naar Nederland zullen komen.
Slagter: “Nu andere EU-landen onder de genoemde EEX-verordening verplicht zijn dergelijke Nederlandse vonnissen te erkennen, lijkt de WCAM een logisch instrument voor (in ieder geval) ondernemingen met een ‘shareholders base’ in Nederland om geschillen met hun Europese beleggers collectief alhier op te lossen.” Hij haalde verder twee Nederlandse professoren aan die stelden dat de WCAM, naast tulpen en kaas, Nederlands’ voornaamste exportproduct wordt. Met andere woorden: Nederland wordt weer echt internationaal.
Het Nederlandse bedrijfsleven maakt zich al zorgen. In het Financieele Dagblad van 30 september sprak werkgeversorganisatie VNO-NCW de vrees uit voor Amerikaanse Toestanden, nadat Philips samen met een groep (deels buitenlandse Europese) bedrijven anderhalve week geleden een forse claim van €500 miljoen neerlegde bij KLM Air France en Martinair. De klacht werd gebundeld door een Iers bedrijf, Claims Funding International.