Advocatie

Dé nieuwssite voor advocaten, notarissen en juristen

Juridische instrumenten voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

door

Het omvangrijke Engelstalige boek Corporate Social Responsibility, legal and semi legal framework supporting CSR van Tineke Lambooy, werkzaam aan Utrechtse en Nyenrode universiteit, is onlangs verdedigd als proefschrift. Het verdient alleen al bespreking vanwege de omvang van het verrichte onderzoek, maar ook dwingt het bewondering af vanwege de poging die zij heeft ondernomen om dit weerbarstige en veelzijdige onderwerp aan te pakken.

Voor het lezen is het goed om de insteek van het boek te weten. Het is geen inleiding in de juridische aspecten van Corporate Social Responsibility (CSR), al komen de onderwerpen aansprakelijkheid van de moedervennootschap en verbindendheid van gedragscodes aan de orde. Het boek is een overzicht van en een verhandeling over de juridische en semi-juridische instrumenten die een onderneming behulpzaam kunnen zijn bij het streven om maatschappelijk verantwoord te ondernemen. Het boek gaat uit van een onderneming die dus al werkelijk de stap heeft gezet naar maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Het boek bestaat uit twee gedeelten. Het eerste deel van het boek behandelt een vijftal instrumenten die de onderneming kan gebruiken voor MVO:

  • Corporate governance: dit begrip heeft zich ontwikkeld van een instrument ter verbetering van de besluitvorming en evenwicht tussen de organen tot een instrument dat het gedrag van ondernemingen enigszins stuurt;

  • (Jaar) Verslaggeving: de bestaande regels, de internationale en met name Europese regelgeving ten aanzien van verslaglegging over MVO;

  • Interne beheersing/management informatie: dit deel beschrijft met name de aandacht die een onderneming (moet) besteden aan het voorkomen van fraude en de internationale regelgevingsinitiatieven daaromtrent;
  • Private regulering: dit onderdeel beschrijft de verschillende vormen van private regulering, zoals bedrijfscodes, sectorspecifieke codes en de algemenere OECD MNE-richtlijnen. In dit onderdeel worden ook de certificaten die aan bepaalde bedrijfs- of productieprocessen kunnen worden verbonden (zoals MSC en FSC) beschreven. Schrijfster onderzoekt verder welke factoren het aannemelijker maken dat private regelgeving wordt nageleefd, wat ze in een later hoofdstuk van het boek uitwerkt;

  • Verder gaat zij in op het nut om het due diligence onderzoek naar mensenrechtenschendingen bij overnames in te zetten als hulpmiddel voor MVO beleid;

  • Het MVO karakter van een onderneming kan bovendien blijken uit de informatie die aan afnemers wordt verstrekt over grondstoffen en productieprocessen.

    • Het tweede deel van het boek bespreekt een aantal recente gevallen en situaties waarin MVO aan de orde is of was, en welke (regelgevende) reacties deze opriepen. Shell in Nigeria, de Indiase textielindustrie, het geval Trafigura in het bredere kader van watergebruik en business en biodiversiteit. Dit deel is vooral gericht is op het investeringsbeleid van ondernemingen.

    Ik vang wel eens van Nederlandse bedrijfsjuristen op dat MVO “toch wel heel weinig juridisch is”, en dat zij MVO niet hun taak rekenen. Deze bundeling van onderwerpen op het gebied van juridische instrumenten voor MVO-beleid geeft hen ongelijk. MVO heeft veel gemeen met het juridische, en wordt heel gauw echt juridisch, namelijk als er klachten of claims komen.

    Dit boek, gecombineerd met een handleiding over crisismanagement, hoort in ieder bedrijf met een bedrijfsjuridische afdeling thuis, want MVO raakt u allen!

    Bernadette van Leeuwen, adviseur voor bedrijfsjuridische afdelingen bij JuristvandeZaak

    T.E. Lambooy, Corporate Social Responsibility, legal and semi legal framework supporting CSR, Kluwer 2010

    Filed Under: Business