Misschien is het een gekke vraag, maar toch kwam het in me op naar aanleiding van de veelgeciteerde uitspraak over de advocatendiensten die BrandMR mag verlenen aan niet-verzekerden: wanneer ben je een advocatenkantoor?
Ik weet het wel, met mijn in 1994 afgeronde studie staats- en bestuursrecht en een carrière buiten de advocatuur heb ik weinig kans om een advocatenkantoor te beginnen. Maar al die studiegenoten die na hun rechtenstudie ook nog de opleiding hebben gevolgd en zijn ingeschreven op het tableau, kunnen vandaag nog een bordje op hun deur spijkeren met ‘Advocatenkantoor X’.
Het gebeurt ook vaak: een advocaat is helemaal klaar met het kantoor waar hij zich al jaren ondergewaardeerd voelt en begint voor zichzelf. Makkelijk. Je meldt het bij de NOvA, organiseert een paar dingen volgens het modelhandboek en klaar is mr X.. Niks lastigs aan. Behalve die opleiding dan, maar die heb je dus al afgerond.
Mijmeren over advocatenkantoor van de toekomst
Waarom vraag ik me dit af? Omdat het begrip ‘advocatenkantoor’ in de uitspraak van de NOvA een cruciale betekenis heeft. Als je niet bij een advocatenkantoor werkt, maar bij een rechtsbijstandsverzekeraar, mag je nu dus bij hoge uitzondering en als onderdeel van een vijfjarig experiment toch advocatendiensten verlenen. “Deze eerste stap van de NOvA schept enige ruimte voor ondernemingen die juridische bijstand door advocaten willen geven en geen (traditioneel) advocatenkantoor zijn,” zegt de Autoriteit Consument en Markt (ACM) hierover. Dus ging ik tussen Kerstmis en oud en nieuw zitten mijmeren over de vraag wat het advocatenkantoor van de toekomst is.
Alleen traditionele kantoren
Dat je beëdigd bent, je aan gedragsregels moet houden, je opleiding volgt, geheimhoudt wat je geheim moet houden en voldoet aan alle andere eisen voor een goede beroepsuitoefening: ik kan het er alleen maar mee eens zijn. Hoe trots ik ooit ook was op de meestertitel, die titel alleen staat nog niet voor de kwaliteit die een rechtzoekende verdient. Maar wie zegt dat alleen advocaten die bij traditionele advocatenkantoren werken, advocaat kunnen zijn?
Welk risico neem je
Dus nogmaals de vraag: wanneer ben je een advocatenkantoor? Het lijkt me de moeite waard om dat begrip in 2021 te gaan oprekken en er eentje beginnen. Nu er een beetje ruimte ontstaat voor ondernemerschap in de advocatuur, dankzij de voorzichtige move van de NOvA, zie ik kansen voor het advocatenkantoor van de toekomst. En dat hoeft echt niet met groot geld. Wie durft het aan? Welk risico neem je nou echt?
De sky is de limit
Als je het in 2021 dus echt anders wilt gaan doen, begin je als ambitieuze advocaat samen met een paar ondernemende collega’s het advocatenkantoor van de toekomst. Je kunt advocaten in dienst hebben, zonder dat jullie bedrijf een advocatenkantoor is.
Wat is een advocatenkantoor? Een bedrijf waarvan de zeggenschap in handen is van advocaten.
Als ik de uitspraak van de NOvA goed begrijp, hoeft slechts een van de partners van het advocatenkantoor van de toekomst te staan ingeschreven bij de Orde en het kantoorhandboek te volgen. Goed ondernemerschap en de oprechte wens om (juridische) problemen op te lossen doen de rest. De sky is de limit, want je hoeft je niet te beperken tot traditionele advocatendiensten. Definieer een doelgroep, werk efficiënt, innoveer en lever constant meerwaarde en je kantoor heeft toekomst. Meer toekomst dan de traditionele kantoren die hopen dat de Orde de klok van vernieuwing heeft stilgezet door een experiment van vijf jaar toe te staan.
Inspiratie voor vernieuwers
In een interview dat ik alweer even geleden had met jurist, schrijver, kunsthistoricus Koos de Wilt en juridisch ondernemer Marijn Rooymans verwees De Wilt naar zijn boekje ‘Think like an artist, don’t act like one’. Hij geeft er een aantal inspirerende voorbeelden van ondernemende kunstenaars.
Ze denken als een kunstenaar, maar handelen als ondernemers, vertelt De Wilt: “Ze bekijken datgene wat wij als gegeven beschouwen altijd vanuit een nieuwe positie. Alsof ze het voor het eerst zien en moeten bedenken, hoe gaan we dat oplossen? Als een kunstenaar dus nu naar de organisatie van juridisch werk kijkt, zou hij nooit als oplossing tot de vorm van de huidige advocatenmaatschap komen. Een kunstenaar ziet dat zo’n door traditie gedreven aanpak in de toekomst niet werkt.”
Ik wens je toe dat je in 2021 de kunstenaar in jezelf vindt, die leidt tot het advocatenkantoor van de toekomst.
