Het is weer najaar. Dat is deze week duidelijk te zien: het is grijs en donker, het regent en er staat twee kanten op file op de A10. Het najaar is ook de periode waarin er in Nederland in korte tijd een aantal onderzoeken onder bedrijfsjuristen wordt gepresenteerd. Houthoff Buruma doet hier ook aan mee, want op 16 november presenteren wij de resultaten van De Bedrijfsjuristen Monitor 2010.
Nu is het opzetten van een gedegen onderzoek – waarvan de resultaten representatief en relevant zijn – nog niet zo eevoudig. Het jammere is dat vaak aan de resultaten niet meteen te zien is of het onderzoek wel deugt. De onderzoeksverantwoording is vaak magertjes. Hoeveel mensen zijn ondervraagd, wie waren dat, hoe is de selectie tot stand gekomen, wat waren precies de vragen?
Ik geef een voorbeeld. Stel dat ik zou benieuwd zijn naar de tevredenheid van de interne opdrachtgever over de bedrijfsjurist. Aan wie moet ik dan iets vragen, aan de Raad van Bestuur, aan de Business Unit directie, of aan alle individuele ‘opdrachtgevers’ rijp en groen binnen het bedrijf? Hoe weet ik wie ik dan hebben moet? En als ik al zou weten aan wie ik iets zou moeten vragen, hoe stel ik dan vast wat ik moet vragen om een beeld te krijgen over de tevredenheid over de bedrijfsjurist? Welke componenenten bepalen de tevredenheid, en hoe verhouden die zich tot de strategische doelen die de bedrijfsjurist heeft meegekregen? Ik moet bekennen dat wij zelf het plan hebben gehad om de tevredenheid van de interne opdrachtgever in kaart te brengen. Uiteindelijk zijn we tot de conclusie gekomen dat het niet realisitisch is dat te pretenderen.
Redelijk uurtarief
Er kunnen meer zaken fout gaan bij een onderzoek. Ik geef nog een voorbeeld. Stel ik vraag aan bedrijfsjuristen wat zij een redelijk uurtarief vinden voor een partner. Dat lijkt een goede vraag. Het is echter een vraag die je niet zonder nadere precisiering kunt stellen. De hoogte van het redelijke uurtarief is namelijk heel erg afhankelijk van de complexiteit van de zaak. Voor een eenvoudige ontslagzaak die ondergebracht kan worden bij een middelgroot kantoor, is een partner uurtarief van 250 euro misschien redelijk. Voor de grensoverschrijdende fusie van twee multinationals is een partnertarief van 600 euro waarschijnlijk geen probleem.
Ik hoop dat dit voorbeeld duidelijk maakt dat men de vraag zo niet kan stellen en dat indien men dat wel doet, de antwoorden nergens op slaan. Het wordt allemaal nog erger als ik vervolgend dezelfde vraag “wat is een redelijk partnertarief” ook ga stellen aan advocatenkantoren. Ook zij zullen weer hun eigen duiding geven aan de vraag. Van twee kanten hebben we dan onzin-antwoorden op basis waarvan we – wonder boven wonder – de conclusie trekken dat de visie op wat bedrijfsjuristen zien als een redelijk partnertarief en hoe kantoren daar tegenaan kijken, nogal uiteen loopt.
Verantwoorde aanpak
Marktonderzoek is een vak. De verlokking van spectaculaire uitkomsten die gebruikt kunnen worden voor eigen marketingdoelstellingen is groot. Het getuigt echter niet van veel respect voor de bedrijfsjurist om met gammele kort-door-de-bocht-onderzoeken de publiciteit te zoeken. Ik zou willen pleiten voor een verantwoorde aanpak door alle partijen. Alleen daarmee wordt de bedrijfsjurist geholpen. Ik wacht de opening van het seizoen gespannen af.
Jaap Bosman, Houthoff Buruma
De Houthoff Buruma BedrijfsjuristenMonitor 2010 staat dit jaar in het teken van het in kaart brengen van ‘Good Practices’ op het gebied van Compliance, Kennnisontwikkeling en Efficientieverbetering. De resultaten worden op 16 november gepresenteerd. Het raport is daarna kostenloos voor iedereen verkrijgbaar. Wilt u bij de presentatie aanwezig zijn, stuur dan een e-mail aan m.jonkers@houthoff.com. KSU is mediapartner bij de Bedrijfsjuristenmonitor.