Keith Packer, commercial general manager bij BA World Cargo, zag zijn leven volstrekt op de kop gezet toen hij in 2007 werd beschuldigd van het maken van prijsafspraken (price fixing). Hij werd ontslagen bij BA, en zat later ook nog eens acht maanden in een Amerikaanse cel. En dat voor een in de luchtvaartindustrie toen wijdverbreide handelspraktijk. Zijn aanbeveling op het dinsdag gehouden ZyLAB-seminar Non-compliance can get you into jail: de commerciële jongens in het bedrijfsleven moeten meer contact zoeken en onderhouden met de afdeling Legal.
Packer was binnen BA World Cargo medeverantwoordelijk voor de zogeheten surcharges: toeslagen op de vervoersprijs voor veiligheid en brandstof. De wereld na 9/11 maakte die toeslagen noodzakelijk, althans in de ogen van de luchtvaartmaatschappijen. De stijgende olieprijzen en de toenemende beveiliging rond luchtvaart moesten worden gecompenseerd. Dat leidde in 2005 bij BA bijvoorbeeld tot een fuel surcharge van 50 cent per kilo vracht.
Het was gangbare praktijk in de luchtvaart. Veel luchtvrachtvervoerders – een markt met zeer smalle marges en moordende concurrentie – deden eraan mee. De maatschappijen hielden elkaar daarbij zeer scherp in de gaten: het verhogen van de surcharges was een risicovolle operatie. Dat gold vooral de timing. Een vervoerder als DHL koos altijd voor de goedkoopste optie, ook op zeer korte termijn. De toeslagen eerder verhogen dan de concurrentie kon enorme hoeveelheden vracht schelen.
De problemen voor Packer ontstonden toen bleek dat de onder hem werkzame global pricing manager contacten onderhield met concurrent Lufthansa, de latere klokkenluider in deze zaak. Packer werd price fixing verweten, en dat kostte hem zijn baan bij BA. In 2008 zat hij bovendien acht maanden in een Amerikaanse cel. De Amerikaanse justitie claimde jurisdictie, omdat BA van en naar Amerika vloog.
Lessen
Packer stelde dat hij twee dingen fout had gedaan. In de eerste plaats had hij niet altijd naar de herkomst van handelsinformatie over concurrenten gevraagd, en in de tweede plaats wist hij van het contact dat zijn pricing manager onderhield met Lufthansa. “Looking back I can very much see that that was wrong, but at the time I considered it to be no more than a misjudgement.” In totaal werden zes BA-mensen veroordeeld. Zijn global pricing manager wist de dans overigens te ontspringen.
De commercieel directeur vult nu zijn dagen met het houden van praatjes bij bedrijven. Zijn belangrijkste aanbeveling: de commerciële medewerkers van bedrijven moeten hun ‘weerzin’ tegen bedrijfsjuristen laten varen. “Competition authorities are much more aggressive. Building relations with Legal is crucial.”
Bribery Act
Eerder op de dag sprak advocate Jacqueline van den Bosch van Houthoff Buruma over de gevolgen van de Britse Bribery Act voor het Nederlandse bedrijfsleven. Die wet treedt op 1 juli in werking, zo liet de Britse regering onlangs weten. Bedrijven die puur locaal zaken doen, hebben niets te vrezen van de wet, maar bedrijven die de grens overgaan, zullen goed moeten opletten met wie en hoe ze zaken doen, aldus Van den Bosch. “Het komt eigenlijk op het volgende neer: ze willen dat bedrijven hun hele keten van zakenpartners nalopen. Het is niet: Big Brother is watching, maar: Brothers are watching.”
Concreet geval: een Nederlands bedrijf heeft een ‘partnership’ met een Brits bedrijf, dat op zijn beurt zaken doet met een agent in een ver buitenland. Die agent maakt zich schuldig aan omkoping. Als vervolgens blijkt dat het Nederlandse bedrijf geen ‘adequate procedures’ heeft om corruptie tetegen te gaan, dan kan aansprakelijkheid onder de Bribery Act het gevolg zijn. De boetes in de Bribery Act zijn zonder limiet.
Wat precies ‘adequate procedures’ zijn, kon Van den Bosch niet zeggen. “Ik weet wel dat alleen een gedragscode op de website onvoldoende is. U zult echt meer moeten doen.” Ook is nog onduidelijk of de wet tot persoonlijke aansprakelijkheid kan leiden van personen. “Ik vermoed dat er voor persoonlijke aansprakelijkheid bij de betreffende persoon sprake moet zijn van wetenschap van omkoping.”