Startups kunnen zomaar de tonnen omzet genererende cliënten van de toekomst zijn. Dus trachten de grote advocatenkantoren deze jonge, hippe bedrijven uit alle macht te bereiken middels wedstrijden, investeringsfondsen, universitaire samenwerkingen, juridisch advies tegen lage tarieven of zelfs een gespecialiseerd, sectie overstijgend startup team. Toch blijkt het opbouwen van een langdurige klantrelatie niet altijd het voornaamste doel.
Door Joris Rietbroek
De Nederlandse topkantoren delen hun initiatieven om (tech)startups te bereiken maar wat graag. Zo rondde De Brauw Blackstone Westbroek vorige week nog de eerste Brauw Legal Innovation Challenge (BLIC) af – verslag alhier – en initieerde het Londense hoofdkwartier van Simmons & Simmons vorige maand een nieuw investeringsfonds voor startups die zich specifiek richten op financiële technologie (fintech).
“Veel kantoren zijn nu inderdaad op een actieve manier met startups bezig, maar ik vermoed dat wij de eerste waren,” zegt Michiel Wesseling, partner bij Houthoff Buruma en initiatiefnemer van het HB Incubatorprogramma waarvan de vierde ronde deze maand is gestart. Via dit programma voorziet het kantoor zes geselecteerde startups van juridische ondersteuning tegen het sterk gereduceerde uurtarief van 50 euro, met een maximum van 200 uur. Enkele succesvolle startups die al deelnamen aan het programma: Barqo (een soort Airbnb voor boten), Poopy Cat (duurzame wegwerp kattenbakken) en Bird Control Group (op diervriendelijke wijze vogels weren van o.a. vliegvelden).
Het HB Incubatorprogramma ontstond in 2012 nadat een bij het kantoor bekende ondernemer zich na de verkoop van zijn bedrijven stortte op het coachen van startende bedrijven. Voor juridisch advies over ondernemingsstructuren, licenties of contracten verwees hij hen steevast door naar Houthoff Buruma. De gangbare tarieven zijn hier voor startups weliswaar veel te hoog gegrepen, maar toch werd besloten de jonge bedrijven tegen lagere tarieven te ondersteunen.
‘Product moet marketable zijn’
Om hier meer structuur aan te geven werd het HB Incubatorprogramma bedacht, waarmee het kantoor een selectie van beloftevolle startups twee jaar onder de vleugels neemt. Volgens Wesseling is het primaire doel daarbij niet om hen op den duur als ‘volwaardig’ cliënt te werven. “Het opbouwen van een langdurige klantrelatie is niet de insteek, daarvoor is de kloof tussen de gereduceerde en gangbare tarieven veel te groot,” aldus Wesseling. “Het gaat ons erom deze bedrijven verder op weg te helpen. Daarbij is het voor onze jongere medewerkers leuk om zelf de lead te hebben in deze kleinschaliger werkzaamheden en samen te werken met ondernemende leeftijdsgenoten.”
De interesse voor het Incubatorprogramma is heel behoorlijk: vorig jaar meldden zich zo’n veertig startups, terwijl het aantal plaatsen beperkt is, vertelt advocate Daphne van Boxtel, die momenteel het vaste aanspreekpunt is voor twee startups en de diverse vragen zonodig doorspeelt aan de juiste kantoorgenoten. Zij merkt dat de bedrijven moeite hebben met de juridische kant van het ondernemerschap. “Het heeft vooral hun prioriteit niet. Ze beseffen niet altijd hoe belangrijk het is om de juridische zaken op orde te hebben, zoals vergunningen, privacyzaken, goede afspraken tussen aandeelhouders en de financiering.”
Om in aanmerking te komen voor het programma moeten startups zich van hun beste ondernemende kant tonen door middel van een pitch. Het ondernemingsplan moet gedegen zijn, en er moet al sprake zijn van enige financiering. En natuurlijk: het product moet marketable zijn. Wesseling: “Een goed idee is één, maar het naar de markt brengen is twee.”
Investering in tijd, geld en energie
De Nederlandse vestiging van Bird & Bird stortte zich anderhalf jaar geleden op hulp aan startups opgericht door studenten van de TU Delft en werkt hiervoor samen met YES!Delft, een platform dat hightech startups begeleidt richting het volwaardige ondernemerschap – en waar tegenwoordig een initiatiefnemer van het HB Incubatorprogramma, Wolter Wefers Bettink, werkzaam is als coach. Bird & Bird-partner Pauline Vos stond mede aan het roer van deze ‘logische samenwerking tussen een hightechkantoor en een hightech incubator’. Recentelijk adviseerde Bird & Bird startups als Parkbee, Media Distillery en Solar Monkey.
Zij ziet de samenwerking wel degelijk als een manier om aan lange termijnrelaties te bouwen. “Het is voor ons een investering waar het kantoor zelf niet direct financieel beter van wordt, maar vooral voor onze jonge advocaten is het heel goed om met beginnende bedrijven te werken. We hopen uiteraard dat de startups, als ze een stadium verder zijn, bij ons aankloppen voor advies, maar dat kunnen we hen natuurlijk niet verplichten.”
Het vergt kortom een investering in tijd en energie van het kantoor, maar dat is het tot nog toe waard, vindt Vos. “Iedere week houden enkele van onze advocaten op de Delftse campus een gratis spreekuur voor startups die zijn verbonden aan YES!Delft. De vragen zijn vaak heel basaal, bijvoorbeeld over hoe je een bv moet starten of een contract voor een klant moet opstellen. Het spreekuur is gratis, voor dieper gaande follow up-vragen hebben we een lijst met gereduceerde vaste tarieven samengesteld, bijvoorbeeld voor het opstellen van investeringsovereenkomsten of algemene voorwaarden. Daarnaast zijn we aanwezig op de Delftse incubatordagen die twee keer per jaar worden gehouden.”
Hoe basaal de vragen ook mogen zijn, het maakt de aanwezigheid van de Bird & Bird-advocaten niet minder belangrijk, vindt Vos. “Natuurlijk wil je als startup niet meteen al je geld investeren in juridische dienstverlening, maar het is wel van belang je zaken goed voor elkaar te hebben. Je kunt niet zomaar even de algemene voorwaarden van je buurman overschrijven.”
Sectie overstijgend startup team
Kennedy Van der Laan werkt niet met competities of incubatorprogramma’s; het kantoor beschikt sinds een aantal jaar over een speciaal, sectie overstijgend Startup Team van vijf advocaten en notarissen. Daarnaast is Kennedy Van der Laan partner van Dutch Legal Tech en de bijbehorende Legal Tech Startup Awards, die dit jaar voor de tweede keer worden uitgereikt. Bekende startups die zich door Kennedy Van der Laan lieten adviseren zijn onder meer WakaWaka (compacte opladers op zonne-energie) en OnePlanetCrowd (crowdfunding platform voor sociale en duurzame ondernemingen).
“Om startups te helpen bij het verder brengen van hun business is er binnen ons kantoor een team van advocaten én notarissen dat deze cliëntgroep praktisch en snel kan bijstaan bij allerhande juridische vraagstukken,” zegt managing partner Bart de Man. “Na ons een aantal jaar verbonden te hebben aan Rockstart, zijn wij sinds vorig jaar partner van Deloitte Technology Fast50. Hiermee helpen wij jonge succesvolle technologiebedrijven bij het verder ontwikkelen van hun business.”
Hiernaast is er nadrukkelijk sprake van tweerichtingsverkeer tussen het advocatenkantoor en startups, zegt De Man. “Naast het juridische advies dat wij aan startups geven, zijn startups ook onderdeel van onze groep business partners. Samen met deze groep ontwikkelen we voortdurend nieuwe legal tech-producten om in te spelen op de veranderende behoefte van onze cliënten.”