Vorige week was ik in Londen voor een internationale bijeenkomst van een aantal advocatenkantoren. Onvermijdelijk kwam de economische crisis en het effect daarvan op de diverse kantoren in de diverse landen aan de orde. Zoals valt te verwachten valt, staat bij veel kantoren de omzet onder druk. Opvallend was het breed gedragen negatieve beeld ten aanzien van de betrokkenheid van een afdeling inkoop/procurement bij de onderhandeling over tarieven.
Veel kantoren hadden het gevoel dat de cliënten, en dan met name de inkoopprofessionals, misbruik maakten van het feit dat advocatenkantoren het nu minder druk hebben dan voorheen. Ze vragen extra kortingen op de toch al scherp geoffreerde tarieven.
Dat sentiment lijkt mij echter wat kort door de bocht. In de Houthoff Buruma Bedrijfsjuristenmonitor 2008 hebben wij onderzoek gedaan naar de perceptie onder bedrijfsjuristen van de afdeling inkoop/procurement. Hieruit kwam het beeld naar voren dat inkopers weliswaar meestal in staat zijn om scherpere tarieven uit te onderhandelen, maar onvoldoende kennis hebben van de juridische markt, onvoldoende letten op kwaliteit en goede bestaande relaties onnodig onder druk zetten.
Overigens was er – op het totaal van alle respondenten – slechts een relatief gering aantal respondenten dat aangaf de afdeling inkoop te betrekken bij de de selectie van externe advocaten. Het zou mij niet verbazen als uit het komende onderzoek – Bedrijfsjuristenmonitor 2009 – blijkt dat dit beeld inmiddels veranderd is. De budgetten van bedrijfsjuridische afdelingen staan onder druk, terwijl de hoeveelheid werk gelijk blijft of toeneemt. Dat laatste bleek tijdens de laatste ledenvergadering van het NGB.
Dat betekent dat bedrijfsjuristen manieren moeten vinden om te besparen. Dat kan door meer in eigen huis te doen, en selectiever te zijn ten aanzien van zaken doe worden uitbesteed. Het kan ook door selectiever te gaan inkopen, en daar kan een afdeling inkoop zeker bij helpen. Zo kunnen zaken die relatief eenvoudig zijn wellicht naar een kleiner kantoor. De zaken die strategisch heel belangrijk zijn en/of juridisch gecompliceerd zullen uit de aard van de zaak in de regel naar een van de grote kantoren gaan. Ook in die categorie valt waarschijnlijk, zonder verlies aan kwaliteit, nog wel te besparen.
De ervaring leert dat men er in overleg vrijwel altijd in slaag om tot een maatwerkoplossing te komen, die zowel voor cliënt als voor het kantoor een voordeel oplevert. Geen enkele reden dus om bang te zijn voor de afdeling inkoop. (28 mei 2009)
Jaap Bosman, Houthoff Buruma