Er is in het notariaat sprake van scherpe onderlinge concurrentie. Kantoren zijn daardoor bereid om op steeds creatievere manieren te stunten met de prijs, en zelfs onder de kostprijs te werken. De lage tarieven van kantoren wekken gemor en ongeloof bij collega’s. “Bij sommige bedragen denk ik: die zitten in een schuurtje op het platteland, met minder geschoold personeel.”
Werken onder de kostprijs is niet verboden. Notarissen zijn immers ondernemers en mogen zelf bepalen wat ze vragen voor hun diensten. Het Bureau financieel toezicht (Bft) houdt vanwege de economische crisis inmiddels wel verscherpt toezicht op de financiële gezondheid van de kantoren. Binnenkort moet de administratie van de kantoren worden ingeleverd bij de toezichthouder. De KNB heeft wel richtlijnen voor tarifering, maar geen verplichtende regels.
Volgens Rosemarie Wielinga van BNA-bureau Notariaat & Advocatuur komt werken onder kostprijs het meest voor bij de notarissen die net zijn begonnen. “Bedrijfseconomisch is het dom, maar veel notarissen denken: iedere akte is er één. Het is paniekvoetbal, maar je verkwanselt je eigen beroep.” Volgens Wielinga heeft het werken onder de kostprijs niet een direct verband met de crisis, maar gebeurde het al.
Bedenkingen
Tjacco van de Velde, notaris bij Koch notarissen in Den Haag heeft bedenkingen bij de tarieven van sommige van zijn collega’s. “Bij sommige bedragen denk ik: die zitten in een schuurtje op het platteland, met minder geschoold personeel.”
Terug naar de tijden van de vaste tarieven wil Van de Velde niet. Hij maakt zich wel zorgen over de kwaliteit van het notariswerk. “Toch zie ik offertes van notarissen waarbij die organisaties óf onder de kostprijs producten willen leveren, óf op het kwaliteitsniveau inleveren,” schrijft Van de Velde op zijn weblog op de website van Het Financieele Dagblad.
“Mijn indruk is dat er enkelingen zijn die de prijzen verlagen om de omzet op peil te houden. Je teert in op je eigen vermogen, maar maakt geen winst, en zo kun je geen investeringen doen.” Volgens Van de Velde berokkenen de prijsstunters uiteindelijk schade aan de branche en zichzelf. De notaris denkt dat het notariaat momenteel in een overgangsfase zit en in de toekomst op basis van uurtje factuurtje zal gaan werken, zoals de advocatuur.
De goedkoopste notaris
Hilversum was één van de regio’s waar de prijzenoorlog van een aantal jaren geleden begon. Via degoedkoopstenotaris.nl zoeken we een notariskantoor en bellen we met de degene die onderaan de lijst staat met een prijs voor een hypotheek- en leveringsakte van €1140; ongeveer het dubbele van de goedkoopste (€583). Volgens deze notaris geeft internet geen correct beeld van de uiteindelijk prijs.
Wat hem betreft heeft internet afgedaan. “Degoedkoopstenotaris.nl? Daar heb ik geprobeerd van af te komen, maar dat lukt niet. Ik heb toen geprobeerd om dan maar de tarieven op nul te laten zetten, maar dat kan ook niet. Gelukkig staan we op een plek in de lijst waar toch niemand kijkt.”
Volgens hem wordt het spel van de tarieven nog steeds scherp gespeeld in Nederland, maar hij denkt dat de bodem wel bereikt is. Deze notaris heeft ook zijn vermoedens dat er door sommige van zijn collega’s onder de kostprijs gewerkt wordt. “Het blijft bij vermoedens. Of beter: ongeloof als ik die prijzen zie.” (26 februari 2009)