De Tweede Kamer-fracties van VVD, D66 en SP zijn kritisch op het plan van staatssecretaris Wiebes van Financiën voor de inperking van het verschoningsrecht van advocaten en notarissen in fiscale zaken. In een vergadering van de commissie Financiën vorige week zetten de partijen vraagtekens bij de noodzaak hiervan. Daarbij missen ze een inhoudelijke onderbouwing van de staatssecretaris.
Volgens Wiebes wil de inperking van het verschoningsrecht inzetten in de strijd tegen belastingontduiking. Hij wil op termijn voorkomen dat de Belastingdienst niet adequaat belasting kan heffen en innen, omdat ‘een zogeheten geheimhouder gebruikmaakt van het fiscaal verschoningsrecht’. De huidige reikwijdte van het fiscale verschoningsrecht voor advocaten en notarissen vindt hij nu ‘te breed en te ongericht’. Daarbij moet het meer opschuiven richting de ‘internationale standaard’.
VVD, D66 en SP willen in dat geval wel eens weten in hoeverre het Nederlandse verschoningsrecht momenteel niet zou voldoen aan die internationale standaard, want dit kunnen zij uit Wiebes’ plan niet direct opmaken. Daarnaast onderstreept de VVD dat ‘de proportionaliteit van de inbreuk op de vertrouwensrelatie tussen cliënt en zijn adviseur gewaarborgd moet blijven’, maar ook hierover schrijft Wiebes niets in zijn brief.
Net als de VVD vraagt de SP zich af waarom de reikwijdte van het Nederlandse verschoningsrecht te breed zou zijn. Ook wil de fractie weten of het kabinet concrete aanwijzingen heeft ‘dat advocaten, door gebruik te maken van hun verschoningsrecht meewerken aan belastingontduiking, fraude of witwassen’, en zo ja, waarom inperking van het verschoningsrecht nodig is. ‘Kan het probleem ook worden opgelost door het misbruik van het verschoningsrecht tegen te gaan?’
D66 is met name benieuwd hoe het Nederlands verschoningsrecht zich verhoudt tot dit recht in andere landen? ‘[Onze] leden lezen in de aanbeveling van het Global Forum niet dat er een inperking van het Nederlandse verschoningsrecht nodig is, klopt dit?’ Verder wil D66 concrete voorbeelden zien waaruit blijkt dat het verschoningsrecht nu te breed en ongericht is, zich intussen afvragend of het verschoningsrecht in de huidige vorm ‘überhaupt wel toepasselijk is bij belastingontwijking’. ‘Geldt het verschoningsrecht wel voor advocaten die handelen tegen de wet in, zoals met belastingontduiking het geval is?’
De Nederlandse Orde van Advocaten schreef al een kritische brief over zijn plannen. Zo wil de NOvA weten waarom ‘de wet de Belastingdienst niet toelaat om gegevens rechtstreeks van de belastingplichtige te verkrijgen, maar het de Belastingdienst dan wel moet worden toegestaan om die informatie via de achterdeur bij de advocaat op te vragen’.
De KNB stelt in een reactie op de eigen website een aanpassing van het verschoningsrecht niet nodig te vinden. ‘In een brief aan de Tweede Kamer heeft de KNB laten weten geen bezwaar te hebben tegen verduidelijking van het verschoningsrecht. De KNB is bereid om met vertegenwoordigers van de ministeries van Financiën en Veiligheid en Justitie in gesprek te gaan over de wijze waarop de reikwijdte van het verschoningsrecht kan worden verduidelijkt’.
Lees hier het volledige verslag van de vergadering van de commissie Financien.