De PvdA heeft Kamervragen gesteld over een boetesysteem dat meerdere rechtenfaculteiten hanteren bij te laat inschrijven voor tentamens. De aanleiding is berichtgeving over Leiden: hier krijgen rechtenstudenten die zich te laat melden boetes van enkele tientjes tot 75 euro per keer. Dankzij het beklag van een Leidse studente in een krant staan meer politieke partijen op scherp, maar de Universiteit Leiden zet het beleid vooralsnog gewoon door.
Door Joris Rietbroek
In totaal hebben van de ruim 6800 studenten die sinds september 2013 tentamens aflegden, 362 studenten een boete van 30 of 75 euro gekregen om alsnog deel te kunnen nemen (ruim 5%), zo bevestigt de Leidse universiteit. De meeste beboete studenten kwamen er met 30 euro vanaf. Het verhaal in gratis dagblad Spits! van een Leidse rechtenstudente die boetes ter waarde van 225 euro kreeg opgelegd nadat er iets was misgegaan met haar inschrijving voor tentamens, zorgde voor de huidige opschudding.
Zij vertelt hoe studenten zich vanaf 42 dagen voor het tentamen kunnen inschrijven via het programma uSis; tien dagen voor het tentamen stopt deze periode. Wie dan te laat is en alsnog tentamen wil doen, kan zich ‘inkopen’ door een boete te betalen. De hoogte van het bedrag hangt af van het aantal dagen dat iemand te laat is, tot 75 euro voor iemand die zich drie dagen van tevoren meldt. En als iemand niet te laat is met de inschrijving, kan er volgens de studente wel iets misgaan met het vrij complexe inschrijfsysteem, waarin de student meerdere vinkjes moet zetten en bevestigingen moet aanklikken. De studente vergat naar eigen zeggen eenmaal om op ‘voltooien’ te klikken en kwam er pas achter dat zij niet was ingeschreven toen ze deelnemerslijsten voor de tentamens in kwestie zag. De totale schade: 225 euro, ofwel ‘twee maanden boodschappen’.
‘Rare manier van geld innen’
De Onderwijsinspectie gaf afgelopen week aan dat een dergelijk boetesysteem niet is toegestaan. Er volgt nader onderzoek. PvdA-Kamerlid Mohammed Mohandis stelde Kamervragen en zegt in de Delftse universiteitskrant Delta: “Het is een rare manier van geld innen; onacceptabel als studenten honderden euro’s moeten betalen om alsnog deel te kunnen nemen aan tentamens.” Hij pleit ervoor dat studenten die een vak volgen automatisch ingeschreven staan voor het bijbehorende tentamen. Ook andere politieke reacties zijn niet mals. Michel Rog (CDA): Het is absurd dat ze zulke boetes opleggen. Ik was verbijsterd toen ik het las.” Paul van Meenen (D66): “Financiële sancties moet je niet toestaan.”
Onderwijsdirecteur van de Leidse rechtenfaculteit Pauline Schuyt geeft in een reactie aan dat het beleid in Leiden in ieder geval wordt doorgezet, tenzij de Onderwijsinspectie daadwerkelijk zou aankloppen. “De regeling is naar onze mening namelijk in het belang van studenten, die er destijds zelf om vroegen”, zegt zij. “Als de onderwijsinspectie zegt dat de regeling in strijd met de wet is of als de studenten in de medezeggenschap hier om vragen, dan schaffen we deze uiteraard af. De consequentie is dan dat studenten die zich niet voor een tentamen hebben ingeschreven, niet aan het tentamen mogen deelnemen en dus aangewezen zijn op de herkansing. We denken dat ze dan verder van huis zijn.”
‘Systeem op verzoek van studenten’
Volgens Schuyt is het noodzakelijk om tijdig inzicht hebben in het juiste aantal deelnemers aan tentamens om een goede planning te kunnen maken qua benodigde tafels en gedrukte tentamens. Schuyt: “Als bij een tentamen waar 900 mensen aan deelnemen 5% zich niet inschrijft, moeten op de dag van het tentamen ineens 45 extra tentamentafels en opgaveformulieren worden georganiseerd. Dat is vrijwel onmogelijk.” Van verontwaardiging over het boetestelsel begrijpt Schuyt niet veel: “Ten eerste is het systeem op verzoek van de studenten zelf ingesteld. Zij pleitten destijds vooreen bedrag van 100 euro, daar heeft de faculteit 75 euro van gemaakt. Daarbij kunnen studenten zich tot tien dagen voor het tentamen kosteloos aanmelden en een overgrote meerderheid doet dat ook. Zeker van juristen in spe mag je verwachten dat zij zich aan termijnen houden.”
Het is de tweede keer in vrij korte tijd dat in het bijzonder de rechtenfaculteit in Leiden in de media de gebeten hond is vanwege een omstreden regeling. Eind afgelopen zomer werd de faculteit door minister Bussemaker op de vingers getikt nadat vier jaar oude tentamenresultaten van enkele tientallen studenten ongeldig waren verklaard. De studenten die hierdoor waren weggestuurd, mochten toch weer terugkeren.