Wordt het een ‘Aye!’ of een ‘Naw!’? Niet alleen Schotland en het gehele Verenigd Koninkrijk, ook de Schotse advocatuur kijkt met argusogen uit naar het referendum over de onafhankelijkheid van Schotland, op donderdag 18 september. Een enkel groot Brits kantoor heeft uit voorzorg geld van zijn Schotse rekeningen gehaald; advocaten die de onafhankelijkheid omarmen, voorzien enorme hoeveelheden nieuw werk als het inderdaad een ‘Yes’ wordt.
Het referendum komt voor de Schotse advocatuur in wezen op een slecht moment, melden Britse business- en juridische media. Het afgelopen jaar krabbelde de markt na de recessie net weer wat op, maar met een onzekere toekomst van Schotland in het vooruitzicht, stellen afwachtende bedrijven sinds enkele maanden hun grootschalige activiteiten uit. De twintig grootste Schotse advocatenkantoren beleefden hierdoor een matige start van het financiële jaar 2014/2015.
Het is weliswaar nog de vraag of de markt na een Schots ‘ja’ of ‘nee’ direct opkrabbelt, terwijl daags voor de stembusgang de uitkomst volgens opiniepeilers nog hoogst onzeker is (‘too close to call’). De grootste Schotse advocatenkantoren spreken zich heel diplomatiek niet uit over hun eigen voorkeur. Een uitgesproken ‘Aye!’ of ‘Naw!’ zal, ongeacht de uitslag van donderdag, immers maar zijn weerslag hebben op de relaties met cliënten die er een heel andere mening op nahouden.
Kantoor haalt geld van de bank
Wel is onthuld dat een groot Brits kantoor met vestigingen in zowel Engeland als Schotland geld van zijn Schotse bankrekeningen heeft gehaald. Dit meldt The Lawyer, dat weet om welk kantoor het gaat, maar heeft gezworen de identiteit niet prijs te geven. Het is een voorzorgsmaatregel, zo geeft een anonieme partner toe, mocht de uitslag van het referendum ten faveure van onafhankelijkheid uitvallen en daarna een bankrun met een hierop volgend verbod op overschrijvingen tot gevolg krijgen, zoals bij het uiteengaan van Tsjechië en Slowakije in 1993.
Deze maatregel van een enkel kantoor tekent de nervositeit die binnen bepaalde hoeken van de Britse en vooral Schotse zakenmarkt, het bankwezen en de advocatuur heerst in aanloop naar het referendum. Niet voor niets zorgen nerveuze beleggers er deze dagen voor dat de koers van de Britse Pond onder druk is komen te staan. De grootste Schotse advocatenkantoren merken dit in een zwakke start van het nieuwe financiële jaar: door onzekerheid over de uitkomst van het referendum stellen bedrijven en overheidsinstanties diverse activiteiten en investeringen uit. Totdat er duidelijkheid is over de wens van het volk, althans.
Lawyers For Yes
Een groep advocaten die zich heeft verenigd in het comité Laywers For Yes is optimistischer: zij rekenen zich volgens Bloomberg Businessweek al rijk. De onafhankelijkheid van Schotland zal zowel op de korte als langere termijn veel werk opleveren voor de Schotse advocatuur, is hun stellige overtuiging. De redenering: de lokale juridische markt die Schotland nu nog is als onderdeel van het Verenigd Koninkrijk – ter waarde van een miljard Britse Pond –, kan zich in een onafhankelijk land ontwikkelen tot een internationale juridische markt, denkt Lawyers For Yes. Met als gevolg dat er op de langere termijn meer behoefte ontstaat aan internationale advisering en commerciële arbitrage, bijvoorbeeld namens de omvangrijke Schotse gas- en olie-industrie.
En als Schotland inderdaad onafhankelijk wordt, dan zal er op kortere termijn al vanuit overheidswege veel werk op de Schotse advocatuur afkomen, denkt het comité. Er zijn immers advocaten nodig bij bijvoorbeeld het opstellen van een eigen grondwet, nieuwe belastingwetten en het aanpassen van zo’n 13.000 internationale verdragen. In dat geval zal de legal spend van het Schotse bestuur toenemen van vijf miljoen naar mogelijk tien miljoen pond.
Een senior partner van CMS U.K. laat zich iets voorzichtiger uit over de lange termijn: “Houd er rekening mee dat buitenlandse bedrijven kunnen besluiten om een onafhankelijk Schotland te verlaten en zich in enkel in Engeland te vestigen. Dat zou weer een negatieve impact hebben op de hoeveelheid juridisch werk.” Nog minder optimistische advocaten zijn zelfs voorzichtig over de korte termijn: als de onderhandelingen over een onafhankelijke staat onverwacht meer tijd in beslag nemen dan voorzien, kunnen bedrijven besluiten om lange termijninvesteringen verder uit te stellen, met een kwakkelende juridische markt tot gevolg.