Vier jaar geleden liet hij de advocatuur nog schrikken met zijn boek getiteld ‘The End Of Lawyers?’. Inmiddels ziet auteur Richard Susskind weer licht aan het einde van de tunnel voor de advocatuur. Als hoofdgast op de tweede editie van kennisdag PLEIT, dinsdag gehouden in de Fabrique in Utrecht, zette hij zijn toekomstvisie nog eens uiteen voor een volle zaal.
Door Nico Mookhoek
Voor de tweede keer organiseerde de Lexxyn Groep PLEIT 2013, de kennisdag over ICT in de juridische praktijk. Het recept is eenvoudig: sponsoren verzorgen een groot deel van de presentaties en introduceren zich tijdens de lunch en koffiebreaks; de toegang voor de advocaten en notarissen kan daarom kosteloos zijn. Een publiekstrekker mag uiteraard niet ontbreken; deze keer in de persoon van Susskind met zijn nieuwe boek ‘Tomorrow’s Lawyers’ op zak.
De laatste keer dat ondergetekende Susskind hoorde spreken, was kort na het verschijnen van zijn boek ‘The End of Lawyers?’ in mei 2009. Dit boek was een logisch vervolg op zijn eerdere publicaties ‘Transforming the Law’ en ‘The Future of Law’. Leidend thema: de rol van IT in de juridische dienstverlening en de ingrijpende gevolgen daarvan. De enigszins dramatische titel van zijn voorlaatste boek hielp hem in ieder geval qua verkoopcijfers: de hoogleraar had met ‘The End of Lawyers?’ een bestseller in handen.
Blijde boodschap
Boek en lezing uit 2009 hadden een sombere, zelfs dreigende toon. Kort samengevat: als de advocatuur niet drastisch veranderde, zou de sector geheel ten onder gaan. De immer goedgeklede en goedlachse Brit heeft nu, zoals de titel van zijn nieuwste werk al doet vermoeden, een optimistischer verhaal. Met typisch Engelse zelfspot signaleert hij dat zelf ook. De blijde boodschap deze keer: Er is nog toekomst voor de advocaat.
Natuurlijk, ook nu ontbreekt het opgeheven vingertje niet. Hij somt nog een keer de dertien disruptieve juridische technologieën uit ‘The End of Lawyers?’ op en geeft een snel overzicht van de concurrenten van de advocatuur, die niet langer uitsluitend uit de traditionele hoek komen. Geholpen door de tijd kan hij dat inmiddels larderen met een aantal voorbeelden uit de praktijk.
Nieuwe rollen
Maar naast al die bedreigingen signaleert Susskind nu ook kansen: er zijn nieuwe rollen voor de juristen. De ‘legal sourcing analyst’ heeft de toekomst. Deze analist heeft de regie over het juridische traject, gaat over het opknippen in deelactiviteiten en bepaalt aan wie deze delen worden uitbesteed. Zo bewaakt hij de efficiency van de dienstverlening. Het goede nieuws: ook aan de advocaat wordt werk uitbesteed.
Met verve schetst hij een wereld van virtuele rechtbanken, online documentenproductie, outsourcing van juridisch werk en web based simulatie. De juridische markt zal liberaliseren waardoor een nieuw soort banen voor advocaten ontstaat en er ruimte komt voor een heel nieuw soort medewerker. Meer efficiency door het opknippen maakt ook dat het alom bekende ‘uurtje-factuurtje’-dilemma minder prangend wordt.
Brand new day
Onwillekeurig dwalen de gedachten even af naar de hitsong uit de filmklassieker ‘The Wiz’: “Can’t you feel a brand new day?”. Als we Susskind mogen geloven, staat de advocatuur aan de vooravond van een gloednieuwe dag waarin het werk op de meest efficiënte wijze wordt uitgevoerd door blije advocaten, die niet anders meer doen dan de regie voeren over outsourced werk terwijl zoemende IT-systemen feilloos werk uit handen nemen.
Een volle zaal vol onverstoorbare gezichten luistert geboeid naar dit toekomstbeeld. Slechts een enkele advocaat of notaris is afgehaakt, of druk in de weer met de smartphone. Na afloop vat een deelnemer het 45 minuten luisteren naar Richard Susskind goed samen: “Ik heb hem al vaker gehoord, maar het is toch altijd weer verhelderend.”