De verpleegkundige beroepsvereniging Nieuwe Unie ‘91 biedt haar leden als onderdeel van het lidmaatschap een rechtsbijstandverzekering. Volgens het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden kunnen de leden van de beroepsvereniging aanspraak maken op een vrije advocaatkeuze, zoals voorgestaan door het Hof van Justitie van de Europese Unie.
In de voorwaarden van de rechtsbijstandverzekering van Nieuwe Unie ’91 staat expliciet vermeld dat leden die op eigen initiatief een advocaat inschakelen, geen aanspraak kunnen maken op vergoeding van gemaakte kosten. Nieuwe Unie ’91 bepaalt ‘of de juridische dienstverlening intern dan wel extern wordt verstrekt’. Als de rechsbijstand wordt verleend door een externe advocaat, dan wijst Nieuwe Unie ’91 deze aan.
Een lid met een arbeidsconflict schakelt echter wel zelf een advocaat in, en dient de declaratie in bij de beroepsvereniging. Hij baseert zich daarbij ‘op de tot het lidmaatschap van de Nieuwe Unie ’91 behorende rechtsbijstandverzekering en de daarbij inherente vrije advocaatlkeuze, zoals die volgens hem voortvloeit uit de jurisprudentie van het HvJ EU‘.
Het gerechtshof is het daarmee eens. Het feit dat de Nieuwe Unie ’91 veel meer doet voor haar leden dan het bieden van een rechtsbijstandverzekering, maakt niet dat de dienstverlening anders moet worden beoordeeld dan die van een gewone rechtsbijstandverzekeraar, aldus het Hof. En het Hof van Justitie van de Europese Unie heeft bepaald dat de vrije advocaatkeuze ‘niet restrictief mag worden uitgelegd’.
Voor zover Nieuwe Unie ’91 heeft willen betogen dat aan de vrije advocaatkeuze nadelige ‘financiële consequenties’ zijn verbonden, heeft zij dat cijfermatig onvoldoende onderbouwd, aldus het Hof.