Werkgevers laten meebetalen aan de kosten van rechtsbijstand in arbeidsrechtgeschillen, eenvoudige consumentenzaken niet meer laten behandelen door advocaten en het belonen van schikkingen in echtscheidingszaken. Dat zijn enkele van de alternatieve bezuinigingsmaatregelen op de gefinancierde rechtsbijstand die de Orde van Advocaten voorstelt in een brief aan staatssecretaris Teeven van Veiligheid en Justitie.
In de brief borduurt de Orde uitgebreid voort op enkele ideeën die half november al werden geuit, tijdens een debat van de Tweede Kamer-commissie Veiligheid en Justitie over de bezuinigingen op de rechtsbijstand ter waarde van 85 miljoen euro. Teeven zegde hier al toe met alternatieven aan de slag te gaan.
In de brief reikt de Orde diverse alternatieven voor de korte termijn aan die zijn gegroepeerd naar de afzonderlijke rechtsgebieden. Onder meer voor arbeidsrecht- en huurrechtzaken stelt de Orde de oprichting van fondsen voor. Werkgevers en woningbouwcorporaties zouden deze door de Raad voor Rechtsbijstand beheerde fondsen via premieheffingen moeten financieren.
‘OM betaalt bij vrijspraak’
In het personen- en familierecht stelt de Orde naast beloningen voor schikkingen een grotere rol voor scheidingsmediation voor. In asiel- en vreemdelingenzaken moet het aantal procedures worden teruggebracht en moet er gelet worden op de vestigingsplaats van een advocaat bij de toewijzing van zaken, om reiskosten te beperken.
In strafzaken zou het Openbaar Ministerie de kosten van een zaak voor de rekening moeten nemen in het geval van vrijspraak of ontslag van rechtsvervolging. Om verder te besparen op advocaatkosten is intensiever gebruik van videoverbindingen wenselijk, bijvoorbeeld tijdens raadkamerzittingen. Daarnaast pleit de Orde in strafzaken voor afschaffing van het promisvonnis en terugdringing van het ‘in Europees verband bovengemiddeld hoog aantal gevallen van voorlopige hechtenis’. Eén door het actiecomité Strafrecht voorgesteld alternatief verkreeg binnen de balie overigens geen brede steun: het generiek verlagen van het toevoegingstarief om de tarieven voor extra bewerkelijke zaken in stand te kunnen houden.
‘Gevaarlijke mix’
De reeks alternatieven wordt verder vergezeld van een brief waarin de Orde haar zorgen uitspreekt over geplande forse verhogingen van de griffierechten. “Het aanhangige wetsvoorstel zal opnieuw hogere financiële drempels voor rechtzoekenden opwerpen om een geschil te laten beslechten of zich te verweren in een procedure. [… ] De combinatie van verhoging van de griffierechten en bezuinigingen op de gefinancierde rechtsbijstand is een gevaarlijke mix.”
De brief ‘Alternatieven Orde taakstelling gefinancierde rechtsbijstand’ (PDF)