Alleen al het afgelopen jaar zijn meer dan twintig notarissen betrokken geweest bij malafide praktijken. Een negatieve imago op het beroepsgroep is het resultaat. De politiek gaat zich er nu ook mee bemoeien en steunen een hardere aanpak van notarissen. De aanleiding is een brief van de directeur van het Bureau Financieel Toezicht (BFT) Folkert Winkel.
Het BFT controleert onder andere of notarissen zich houden aan de Wet melding ongebruikelijke transacties. Zodat het witwassen van misdaadgeld en terrorismefinanciering wordt tegengegaan.
Het BFT staat echter machteloos op het moment dat bij notariskantoren overtredingen worden geconstateerd. De notaris wordt beschermd op basis van de geheimhoudingsplicht. Ook het Ministerie van Justitie heeft geen inzage in de documenten van notarissen.
Eigen bevoegdheid
Winkel wil daarom een eigen bevoegdheid voor het BFT, zodat zij de dossiers van notarissen in kan zien. “Als wij telkens in botsing komen met de geheimhoudingsplicht, kunnen we de integriteit van het financiële stelsel niet beoordelen. Terwijl het duidelijk is dat de notaris in bepaalde gevallen wordt misbruikt”, legt Winkel in het Financieel Dagblad uit.
Kadaster
De notarissen maken zich vooral schuldig aan malafide praktijken bij de zogenaamde ABC transacties. Bij deze constructies wisselt vastgoed in korte tijd van eigenaar, de uiteindelijke koper wordt de dupe. De BFT komt deze ABC transacties tegen tijdens haar analyse bij het Kadaster. Bij constatering van verdachte ABC transacties in het Kadaster kan er alleen via de tuchtrechter toestemming worden gevraagd om de dossiers van de notarissen in te zien. Als uit de dossiers blijkt dat er ongebruikelijke niet gemelde transacties plaats hebben gevonden, kan de BFT geen stappen ondernemen en dit ook niet melden aan Justitie. De tuchtprocedure verbiedt dit in verband met de geheimhoudingsplicht van de notaris.
Opheffen geheimhoudingsplicht
Het KNB is ook voor een harde aanpak van notarissen. In een eerder interview met novocatie.nl ziet Erna Kortlang, voorzitter KNB, het belang van het opheffen van het geheimhoudingsplicht in sommige gevallen wel in.
“Begin oktober is er een wetenschappelijk congres geweest. Daar werd gediscussieerd over het feit of er in sommige gevallen de geheimhoudingsplicht niet moet worden opgeheven als een groter maatschappelijk belang een grote rol speelt. Bijvoorbeeld als een strafrechtelijk belang zwaarder weegt en de geheimhoudingsplicht als een ‘dekmantel’ wordt gebruikt. Zaken worden soms bedekt die niet bedekt moeten en mogen blijven. Het Openbaar Ministerie en gemeentes kunnen er in sommige gevallen belang bij hebben dat de geheimhoudingsplicht wordt opgeheven. De KNB voert deze discussie actief. Wij moeten meegaan met de tijd. Dat de Hoge Raad hierover laatst in een zaak tegen enkele notarissen uitspraak heeft gedaan, waarbij zij hun geheimhoudingsplicht moeten opgeven in verband met een strafrechtelijk onderzoek, vind ik logisch. Het mag echter niet zo zijn dat de geheimhoudingsplicht verdwijnt, daar waar zwaardere belangen wegen”, benadrukt Kortlang. “We moeten helaas meegaan met de huidige tijd.”