Universiteit Nyenrode deed onderzoek naar percepties van integriteit van verschillende groepen binnen de vastgoedsector. Onder andere notarissen, financiers, makelaars, beleggers en de taxateurs mochten oordelen over hoe integer zij zichzelf vinden, en hoe zij de anderen zien op dat punt. Er zit nogal verschil in zelfbeeld en het beeld van anderen, zo blijkt. De notaris is het beste jongetje van de vastgoedklas.
Notarissen vinden zichzelf zeer integer, zo blijkt uit het onderzoek. Eigenlijk vinden alle groepen zichzelf meer integer dan anderen. Alle doelgroepen geven zichzelf gemiddeld een punt meer dan zij van de rest krijgen. Ook bij de notarissen zit er een verschil in het zelfbeeld (dikke 8) en het beeld dat anderen van ze hebben (7,5).
Toch krijgt de notaris het hoogste rapportcijfer van de anderen toebedeeld. De notaris wordt als het meest integer beschouwd, gevolgd door juridisch adviseurs en belastingadviseurs. Handelaren en makelaars scoren met afstand het slechtst, met maar liefst 10 onvoldoendes.
Zwartgallig
Opvallend is dat de notarissen het meest zwartgallig zijn in hun kijk op de anderen. Van de twaalf becijferde groepen, deelden de notarissen het grootste aantal onvoldoendes uit. Met name taxateurs (4,9) en de handelaren (4,8) zijn gajes in de ogen van de notaris. De grootste cognitieve dissonant met betrekking tot een integer zelfbeeld komt voor onder de makelaars, die zichzelf een bijna een zeven waard vinden, maar een dikke vijf krijgen van hun ketenpartners.
Notarissen geven hoog op over hun eigen beroepscode: 88% vindt die code effectief. De projectontwikkelaars zijn het minst van allen te spreken over de relevantie van hun beroepscode (49%).
Integriteit
Enkel andere bevindingen van de onderzoekers: de notarissen en makelaars vinden dat hun leven sterk wordt beheerst door regels op het gebied van integriteit. Door de notarissen wordt integriteit van alle twaalf groepen het meest beschouwd als een kwestie van wat wel en wat niet mag volgens de regels, blijkt uit het onderzoek. Dat is opvallend, want dat betekent dat de notaris zich integer vinden omdat het van buiten is opgelegd, niet omdat ze het innerlijk zijn.
De integriteitscultuur op kantoor wordt door notarissen als zeer positief beoordeeld, maar de sector als geheel wordt door bijna de helft van alle ondervraagden negatief beoordeeld. “Wie kwaadwillend is, vindt in de vastgoedwereld gemakkelijk vrienden in het kwaad.” Deze vraag legden de onderzoekers voor, om te zien hoe men denkt over de ontvankelijkheid van de vastgoedsector voor criminaliteit. 44% was het met deze stelling (geheel) eens, tegen 14% (geheel) oneens. De onderzoekers menen hier de indruk bevestigd te zien dat er gemakkelijk ‘gerommeld’ kan worden in de vastgoedwereld. “De sector zelf onderschrijft hier het kritische beeld dat samenlevingsbreed over de vastgoedwereld bestaat,” aldus de onderzoekers.
Aanbevelingen Nyenrode
Nyenrode doet ook nog wat aanbevelingen om het vastgoedwereldje meet integer te maken. Het notariaat geldt daarbij als voorbeeld: “Beroepsgroepen in de vastgoedsector die een hoog vertrouwen genieten, zijn notarissen en accountants. Dit zijn ook beroepen met een sterk ontwikkelde beroepsethiek en de daarbij behorende organisatie van integriteit in het beroep, zoals onderwijs, klachtenbehandeling, tuchtrechtspraak, peer review en zelfs integriteitstoetsen.”
Ze vervolgen: “Notarissen en accountants vervullen een belangrijke publieke functie waarin vertrouwen centraal staat. Wij menen dat ook andere beroepsgroepen in de vastgoedsector, te beginnen met de makelaars en de taxateurs, met de nodige aanpassingen, elementen van het zelfbeeld en van de beroepsorganisatie van de accountants en notarissen zouden moeten overnemen. Voor een deel betekent dit een terugkeer naar vroegere situaties, zoals de herinvoering van de ambtseed, zoals makelaars die ooit kenden.” (28 mei 2009)