De Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMA) gaat naar aanleiding van een artikel in Het Parool uitzoeken of afspraken tussen Amsterdamse notarissen en makelaars strijdig zijn met de mededingingswet. Omdat huizenkopers gedwongen worden zaken te doen met Amsterdamse notarissen, betalen ze onnodig veel.
Dat constateerde het Parool begin januari in een artikel. “Nu we van een Parool-journalist concrete signalen hebben opgevangen over prijsafspraken, gaan we dit nader bekijken,” zegt NMa-woordvoerder Barbara van der Rest-Roest tegenover Novocatie.nl. “Van een echt onderzoek is nog geen sprake, maar daar zou deze constateringen eventueel wel toe kunnen leiden.” De NMa gaat “op zeer korte termijn” een gesprek voeren met de Amsterdamse Kring. “Tijdens dat gesprek krijgen notarissen de kans toe te lichten wat er precies gebeurd is.”
De notaristarieven zijn nergens in Nederland zo hoog als in Amsterdam. Een goedkopere notaris buiten de stad inschakelen is lastig, omdat makelaars eisen dat de koopakte voor een huis in Amsterdam wordt opgemaakt door een “notaris kantoorhoudende in de regio Amsterdam of binnen een straal van vijf kilometer van het ter verkoop aangeboden object”, meldt het Parool. Wie toch een notaris buiten Amsterdam inschakelt, krijgt te maken met extra kosten die in rekening worden gebracht voor “extra beslag van productiemiddelen en tijd”.
Volgens de Amsterdamse Ring van Notarissen staat de afspraak tussen notarissen en makelaars staat niet op papier. Toch houden beide partijen zich eraan. “Kennelijk is deze afspraak door de ring vastgesteld en gaat het om een bindend advies waardoor de concurrentie wordt uitgeschakeld. Als een beroepsorganisatie zo de keuze van het individu beperkt, is de consument daar de dupe van,” aldus NMA-woordvoerder Barbara van der Rest-Roest.
Het Amsterdamse model
Toen tien jaar geleden de vrije marktwerking zijn intrede deed, werd het hanteren van vaste tarieven en ook gebieds- of werkverdeling ten strengste verboden. Als dit in Amsterdam wel gebeurt, is dat dus een overtreding van de Mededingingswet. De consument wordt immers beperkt in zijn keuzevrijheid, met kunstmatig hoge prijzen als gevolg.
Van der Rest-Roest zegt in Het Parool: “De notarissen en makelaars zouden als geen ander moeten weten dat dergelijke afspraken verboden zijn. Ik roep klanten van notarissen en makelaars dan ook op het verplicht inschakelen van een notaris bij de verkoop van een huis bij ons te melden zodat wij hier een onderzoek naar kunnen instellen.”
Peter Ruys, oprichter van de prijsvergelijkingssite Goedkoopstenotaris.nl, zegt dat hij niet degene is die de zaak aan het rollen heeft gebracht. “Dat gerucht doet de ronde. Ik constateer wel dat de notarisprijzen in Amsterdam een stuk hoger liggen dan in de rest van het land, maar ook dan in nabijgelegen gemeenten, zoals Haarlem.”
Om welk prijsverschil het precies gaat, weet hij niet. “Ik schat zo’n 200 tot 300 euro per huisaankoop, maar daarbij moet worden aangetekend dat de Amsterdamse notaris ook kijkt naar de koopovereenkomst. De term daarvoor is ‘het Amsterdamse model’.”