Een op de twee vrouwelijke advocaten en juristen heeft met pesterijen op het werk te maken gehad, en een op de drie met seksuele intimidatie. Dit concludeert de International Bar Association (IBA) uit het grootste wereldwijde onderzoek ooit naar de omvang, aard en impact van pesten en ongewenst seksueel gedrag in de advocatuur.
De IBA heeft de onderzoeksresultaten woensdag vrijgegeven middels het rapport ‘Us Too? – Bullying and Sexual Harassment in the Legal Profession.’ Circa 7.000 respondenten uit 135 landen – van wie 73% op een advocatenkantoor werkt – hebben meegedaan aan de wereldwijde enquête, die vorig jaar in zes talen werd aangeboden. De helft van de respondenten is Europees.
De hoofdconclusie van de onderzoekers is hard: ‘And so it is that the legal profession – predicated on upholding the law, maintaining the highest ethical standards and advising other professions on doing the same – is rife with bullying and sexual harassment.’
De problematiek blijkt universeel voor vele vrouwelijke advocaten uit Europa, Noord- en Zuid-Amerika, Azië, Afrika en Australië. Maar ook onder mannen heeft een op de drie ooit pestgedrag op de werkvloer ervaren. Slechts een op de veertien mannen heeft zich wel eens seksueel geïntimideerd gevoeld. Vrouwelijke advocaten in de leeftijdsgroep 25-29 jaar hebben het meest te maken met seksueel wangedrag.
Het onderzoek wijst verder uit dat pestgedrag relatief vaker voorkomt bij de grootste advocatenkantoren. In meer dan zestig procent van de gevallen zijn direct leidinggevenden of managers de pestkoppen. Iets meer dan de helft van de kantoren heeft volgens de respondenten weliswaar beleid om pest- of seksueel wangedrag aan te kaarten, al wordt dit over het algemeen als weinig effectief ervaren: echt goed bespreekbaar zijn de problemen niet. Nog geen kwart van de kantoren geeft trainingen op dit gebied.
Meeste slachtoffers melden zich niet
De slachtoffers houden zich intussen meestal stil. Driekwart van hen die zijn geconfronteerd met seksuele intimidatie, hebben dit niet bij hun werkgever gemeld. Van de gepeste respondenten heeft 57% er niets over gezegd. De voornaamste reden hiervoor is angst voor repercussies. Opvallend in dit licht is nog dat mannen (78,7%) meer vertrouwen in klachtprocedures zeggen te hebben dan vrouwen (56,9%).
Enig positiever nieuws is er ook: het aantal gevallen van aanranding of zelfs verkrachting is in de afgelopen twee jaar gedaald. En ook onfatsoenlijke voorstellen in het kader van promoties of positieve beoordelingen zijn komen aanzienlijk minder vaak voor dan tien tot twintig jaar geleden.
Onderzoeksresultaten uit Nederland staan niet vermeld in het rapport, al weet het Advocatenblad te melden dat 83 Nederlandse respondenten de enquête hebben ingevuld. Van de vrouwen zegt 61% ooit gepest te zijn; 42% heeft te maken gehad met seksuele intimidatie. Van de mannen heeft 12% ingevuld wel eens gepest te zijn, al zegt geen van hen ooit seksueel te zijn geïntimideerd.
Meer bewustzijn kweken met trainingen
Om wangedrag op de werkvloer te bestrijden, is het belangrijk om het bewustzijn van de problematiek te vergroten, aldus de aanbevelingen in het rapport. Iedereen die wangedrag waarneemt – en dus niet alleen slachtoffers – moeten zich vrij voelen om zich er luid en duidelijk over uit te spreken, Het is aan advocatenkantoren om hier gedegen beleid op in te voeren. Verder worden interne trainingen, rapportageprocessen met meerdere vertrouwenspersonen aanbevolen, middelen die kantoren nadrukkelijk zouden moeten inzetten in de context van mentale gezondheid, diversiteit en werkplezier.
Ook worden kantoren aangemoedigd om data over pesten en seksueel wangedrag vrij te geven, zoals de Big Four-accountantskantoren in Engeland eind vorig jaar hebben gedaan. De firma’s gaven onder meer inzicht in het aantal partners dat werd ontslagen als gevolg van ‘ongepast gedrag’.