Op initiatief van strafadvocaat Sanne Schuurman (Guarda Advocaten) komen er beveiligde encryptietelefoons speciaal voor advocaten in de handel. De eerste vijftien advocaten nemen hun nieuwe telefoon nog deze week in gebruik, zodat hun bel-, mail- en chatverkeer niet getapt kan worden door justitie. En dat is niet alleen interessant voor strafrechtadvocaten, vindt Schuurman.
Door Joris Rietbroek
Schuurman doet vooral grote strafzaken en staat onder meer cliënten bij die worden vervolgd voor witwaspraktijken. Zelf vermoedt hij dat er wel eens een telefoongesprek van hem met een cliënt moet zijn afgeluisterd. “Indirect althans, omdat mijn cliënten werden getapt, niet ikzelf.” Het Gerechtshof in Den Haag bepaalde in oktober 2015 dat veiligheidsdiensten geen telefoongesprekken mogen afluisteren waaraan een advocaat deelneemt, tenzij er onafhankelijk toezicht wordt uitgeoefend op deze vorm van tappen.
De laatste tijd kreeg Schuurman van cliënten steeds vaker een telefoon met encryptiesoftware aangeboden. “Die nam ik echter niet aan, want dat leek me te schimmig. Maar het idee zelf vond ik wel heel goed, dus besloot ik om het uit de schimmige sfeer te halen.” Hij richtte de BV Secret Holder Communcations op om de toestellen aan de man te brengen. Al is hij nu ook weer geen telefoonhandelaar geworden naast zijn werk als advocaat, vindt hij zelf. “Ik ben bestuurder van de B.V. en in wezen een soort tussenpersoon. Ik regel de contracten en zal contacten met de Orde van Advocaten en het Openbaar Ministerie onderhouden. Dat was het wel.”
De toestellen zijn aangepaste HTC-telefoons met speciale PGP-software (Pretty Good Privacy) erop, vertelt Schuurman. “De software is geïnstalleerd door een bedrijf uit Bulgarije. De telefoon bevat encryptiefuncties voor bel-, mail- en chatverkeer en versleutelingssoftware voor de beveiliging van het toestel zelf. De cliënt moet uiteraard zelf ook zulke PGP-software gebruiken om te voorkomen dat communicatie met zijn advocaat kan worden getapt.”
Naast zijn kantoor Guarda gaan onder andere de advocatenkantoren De Leon (stond t/m dinsdag No Surrender-voorman Klaas Otto bij, red.) en Kloosterman & Stronks. Schuurman kan zich zomaar voorstellen dat niet alleen strafrechtadvocaten, maar ook kantoren met vooral ondernemingen als clientèle interesse zullen hebben in een beveiligde telefoon. “Zeker nu de FIOD en de Belastingdienst vanaf komende zomer ook mogen afluisteren.”
Het OM en de Orde van Advocaten zijn schriftelijk geïnformeerd over de telefoons. Het OM zal bovendien een lijst krijgen met de namen van advocaten die voortaan zo’n toestel gebruiken. Verder is afgesproken dat als justitie er nadrukkelijk om vraagt, de betrokken advocaten alsnog gevraagde informatie zullen verstrekken. Al tenminste aan alle wettelijke eisen is voldaan. Schuurman heeft overigens nog geen reactie van OM of NOvA mogen ontvangen: “Ik denk dat ze nog even de kat uit de boom kijken, maar ik zie niet in hoe zij hier op tegen zouden kunnen zijn.”
Reacties NVSA en NOvA
Jeroen Soeteman, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten (NVSA), reageert kort vanaf zijn vakantieadres op het initiatief: “Als dit bijdraagt aan de bescherming van de communicatie van advocaten met hun cliënten, dan juich ik dat zeker toe.”
Hoewel het initiatief nog wat feitelijke en juridische vragen oproept bij de Nederlandse Orde van Advocaten, zegt de NOvA in een reactie ‘elke aandacht voor het belang van vertrouwelijke informatie door en voor advocaten’ toe te juichen, zolang dit gebeurt volgens de wet- en regelgeving. De orde introduceerde eerder zelf een systeem van nummerherkenning, voor de uitwisseling van vertrouwelijke telefonische communicatie via mobiele en vaste lijnen. ‘Die nummers moeten advocaten verplicht actueel houden. Als het nieuwe initiatief zich ook op dat soort nummers richt, dan dient de advocaat deze nummers ook kenbaar te maken aan de NOvA.’