De gang naar de rechter moet bij problematische schulden de uitzondering worden. Incassobureaus of deurwaarders die toch onnodig naar de rechter stappen, moeten opdraaien voor de proceskosten, zo stelt de Christen Unie.
De zogenaamde incasso-industrie is velen al lange tijd een doorn in het oog. Het huidige stelsel leidt ertoe dat een kleine schuld in korte tijd kan uitgroeien tot een significant hoger bedrag. De Tweede Kamer gaf het kabinet daarom in 2024 de opdracht om een nieuw stelsel voor te bereiden.
Kamerlid Don Ceder (CU) richtte in een motie zijn pijlen op de onnodige rechtsgang die een schuldenaar op hoge kosten jaagt. Ceder, gesteund door Inge van Dijk (CDA), André Flach (SGP) en toenmalig NSC-Kamerlid Sandra Palmen, wil dat de minnelijke fase belangrijker wordt bij de aanpak van schuldenproblematiek.
Lees ook: Gerechtsdeurwaarder wordt vaakst belaagd, bedreigd of geïntimideerd
Contourenschets
In de Contourenschets civiele invordering doet het kabinet een aftrap voor een nieuw stelsel. Het kabinet wijst er wel op dat toegang tot de rechter voor zowel de crediteur als de debiteur essentieel is. Het is voor beide partijen altijd mogelijk om de rechter in te schakelen indien dat nodig wordt geacht. Maar een minnelijke oplossing verdient volgens het kabinet altijd de voorkeur. Per situatie dient te worden beoordeeld of extra inzet op de inning, en het overgaan tot escalatie, afweegt tegen de voordelen die dat oplevert. Bij doelbewuste wanbetaling dient escalatie altijd mogelijk te blijven.
Meer dan een schuld
Het kabinet stelt verder dat mensen vaak meer dan een schuld hebben. Mensen moeten zelf een overzicht hebben of verzamelen van al hun crediteuren én van hun eigen inkomsten en uitgaven. Dat is in veel gevallen een overschatting van het vermogen om in actie te komen van mensen, zeker bij schulden, zo constateert het kabinet. Maar wanneer alle debiteuren naar de rechter stappen, wordt het probleem alleen maar groter.
Ter illustratie: wanneer iemand drie verschillende schulden heeft van 750 euro en er in alle gevallen sprake is van vonnis en derdenbeslag, dan kunnen de gemaakte kosten oplopen tot 5.500 euro. Bij een afloscapaciteit van 100 euro betaalt iemand de eerste 46 maanden alleen af aan kosten. Terwijl bij een minnelijke oplossing de kosten beperkt zouden zijn gebleven tot 337,50 euro en er na drie maanden al daadwerkelijk wordt afgelost op de hoofdsom.
Integraal schuldenoverzicht
Het kabinet ziet de oplossing daarom onder andere in een integraal schuldenoverzicht. Het doel van deze maatregel is om debiteuren inzicht te bieden in alle relevante schulden, betalingsachterstanden en beslagen. Dit kan worden vormgegeven door middel van één gegevensstandaard die integraal kan worden toegepast, waardoor gegevens op een eenduidige wijze kunnen worden samengebracht in een overzichtelijk portaal.
Het kabinet erkent dat de bouw van een dergelijk portaal geen oplossing biedt op de korte termijn. Ook moet het voorstel nog nader worden uitgewerkt ten aanzien van juridische obstakels rondom de AVG.
De Tweede Kamer debateert vanavond (6 februari 2025 vanaf 19.15 uur) over de aanpak van de incasso-industrie.