Er is extra geld beschikbaar gesteld voor het opstellen van ouderschapsplannen, en de huidige korting voor rechtsbijstand in een echtscheidingsprocedure zonder tegenspraak wordt afgeschaft. Dat blijkt uit een nieuwe beleidsregel, opgesteld door de Raad voor Rechtsbijstand.
Binnen de stelselvernieuwing rechtsbijstand heeft demissionair minister Sander Dekker tot en met 2024 negentien miljoen euro beschikbaar gesteld voor het personen- en familierecht. Dit omdat – zoals de Commissie-Van der Meer vaststelde – de vergoedingen voor de sociale advocatuur in deze rechtsdiscipline het meeste achterblijven. Daarbovenop wordt maximaal negen miljoen euro aan extra middelen beschikbaar gesteld.
De miljoenen worden ingezet om inspanningen van rechtshulpverleners te stimuleren die ‘escalatie van conflicten in het kader van een (echt)scheiding voorkomen’, zo blijkt uit de beleidsregel. Het geld wordt deels toegekend aan rechtshulpverleners die ouderschapsplannen opstellen bij een scheidingsprocedure – aan hen wordt een extra vergoeding uitbetaald -, maar ook ingezet om het minnelijk afdoen van zaken te stimuleren, bijvoorbeeld door het voeren van viergesprekken tussen scheidende partners en hun rechtshulpverleners. Verder wordt de huidige korting voor rechtsbijstand in een echtscheidingsprocedure zonder tegenspraak afgeschaft. Verwacht wordt dat deze maatregelen bijdragen aan ‘dejuridisering van conflicten en aan het bereiken van duurzame oplossingen’.
Dubbele prikkel
Uit het onderzoek van Van der Meer blijkt namelijk dat ‘een prikkel is ontstaan in de vergoedingssystematiek bij scheiden met of zonder tegenspraak’, waarbij het voor rechtsbijstandsadvocaten meer loont om een scheiding op tegenspraak te voeren. Sterker nog, er is sprake van een dubbele prikkel: het voeren van viergesprekken vergt veel tijd van een advocaat, maar er is een risico dat als deze op niets uitlopen alsnog een procedure op tegenspraak gevoerd moet worden. Zijn de gesprekken wel succesvol, dan ziet de advocaat zich geconfronteerd met een lagere vergoeding dan bij een scheiding op tegenspraak (10 versus 7 punten).
Procederen levert doorgaans dus meer op voor de advocaat, terwijl dit niet altijd in het belang is van de rechtzoekende. Het opheffen van de korting voor rechtsbijstand in een echtscheiding zonder tegenspraak moet hier een einde aan maken ‘en ruimte te bieden aan de advocatuur voor de-escalatie in het scheidingsproces’.
De aanvullend vergoeding voor advocaten die een ouderschapsplan opstellen is bedoeld om, in aanloop naar het nieuwe stelsel van gefinancierde rechtsbijstand, advocaten en mediators beter in staat te stellen om gedegen ouderschapsplannen op te stellen. Een goed ouderschapsplan draagt namelijk bij aan het terugdringen van onnodige conflicten na de scheiding. Het ouderschapsplan draagt bij aan een duurzame oplossing, en is dus in het belang van de rechtzoekende en kan bijdragen aan de-escalatie in de scheidingsprocedure.
Lees hier de Beleidsregel Aanvullende vergoedingen in scheidingsprocedures.
