Dit was niet de bedoeling. Zo had je het niet voor je gezien, na het behalen van je masterbul, en met dat fantastische aanbod van het advocatenkantoor van je dromen op zak. Je moest beginnen op afstand, zonder je hele team in het echt te hebben gezien.
Je weet inmiddels wel precies welk tijdstip van de dag een meltdown bij de peuter van je collega triggert, en je bent een expert in het tolereren van het schelle gegil van diezelfde peuter in je headset, terwijl je de complexiteiten van bestuurdersaansprakelijkheid uiteenzet. Je weet precies waar op de boekenplank van de Tax-partner een vergeten exemplaar uit 2008 van Fifty Shades of Grey staat, omdat je uren naar die boekenplank hebt gestaard in ellenlange videocalls.
Je leven is veranderd in een soort eindeloze grijze sluimerstaat, waar je in feite slaapt op kantoor, als een duurbetaalde gevangene. Met een beetje pech heb je een huisgenoot die dezelfde soort baan heeft als jij, en kun je elkaar horen galmen tijdens tegelijkertijd geplande calls. De Hel.
Je kan niet wachten op het moment dat je door de automatische deuren van die slicke kantoortoren kan stappen, met een duidelijke scheiding tussen de wereld van werken en die van je eigen leven. Het moment dat je samen met je medestagiars vijf lauwe witte wijn naar achter kan slaan op de kantoorborrel en er een feest van kan maken op de vrijdagmiddagborrel. Want dat hoort er ook bij.
We voelen met je mee.
Als advocaat-stagiair is het zo belangrijk dat je begeleid wordt, op een kantoor, door een partner of een medewerker, die je actief betrekt in zaken. Zo leer je uiteindelijk hoe je moet draften, conference callen, en praten met een cliënt: door het af te kijken van een ervaren advocaat. Hoewel veel kantoren enorm hun best doen om in te checken bij hun advocaat-stagiairs, is het niet te ontkennen dat het lastig is om de nuances van een indemnity clausule over een haperende WiFi-connectie te communiceren.
Het traditionele leertraject van de advocaat-stagiair is tijdens de coronacrisis kwetsbaar gebleken. Maar noodzaak leidt tot innovatie, en uiteindelijk zal dat rottige eerste jaar van je loopbaan leiden tot zowel verandering in de advocatuur als een snelle ontwikkeling van jouw eigen carrière.
Wij voorspellen de volgende veranderingen waar je je voordeel mee kan doen:
1. Waarschijnlijk ben je minder gevoelig voor autoriteit en neem je meer initiatief dan je voorgangers.
In een Zoomcall is iedereen hetzelfde formaat blokje. Autoriteit is moeilijker af te dwingen op afstand. Dat betekent dat je als stagiair meer initiatief hebt moeten – en durven – nemen om bij zaken betrokken te worden. Het is voor veel jonge advocaten minder eng om een partner te pingen dan over de drempel van een kantoorkamer te stappen. Generatie Covid heeft geleerd om de leiding te nemen op eigen projecten, in een wereld die voor iedereen, partner of stagiair, nieuw was.
Die eigenschap zal doorwerken en, zo denken wij, leiden tot een nieuwe generatie advocaten die verandering omarmt, en even ondernemend als flexibel is. Improviseren moest je al vanaf de start. Advocatenkantoren zouden er goed aan doen om die skillset te omarmen en in te zetten op het ontwikkelen van hun eigen ‘intrapreneurs’. Jullie kunnen een leidende rol nemen in het ontwikkelen van legal tech en innovatieve oplossingen voor cliënten.
2. Voor de niet-traditionele corpstypes in de advocatuur geldt dat jullie moment is aangebroken.
Diversiteit wordt een asset. Het belang van diversiteit zal in de wereld post-corona worden versterkt door de opkomst van legal tech. De afgelopen jaren is er meer bewustwording ontstaan over de traditionele omgeving van het advocatenkantoor waarin bepaalde onzichtbare gedragsnormen worden beloond. Dat zijn normen die je hebt meegekregen vanuit je opvoeding, in de buurt waar je opgroeide, of bij een studentencorps waar je je studententijd doorbracht. Het is lastig om daar als relatieve buitenstaander aan mee te doen.
Door de online wereld waar we nu in leven, is er minder kans om die groepsnormen uit te oefenen. De focus ligt steeds meer op flexibiliteit en samenwerken. Een advocatenkantoor zal alleen succesvol blijven met een divers, open-minded en flexibel team, waarin iedereen elkaar kan uitdagen en waar autoritaire verhoudingen of gedragsnormen als niet-productief worden gezien. Met het toenemende belang van innovatie in Legal, zal de focus ook meer op product skills komen te liggen. Talentvolle advocaten die weten welke tools cliënten nodig hebben om problemen op te lossen, zullen in de toekomst het succesvolst zijn, ongeacht of ze lid waren van het corps of niet. Tech heeft de potentie om hiërarchische structuren binnen de advocatuur omver te werpen.
De klas van 2020/2021 heeft een rotstart gehad. Maar ze hebben ook de kansen om uiteindelijk glansrijk uit deze vreemde periode te herrijzen. Go get ‘em!
Met deze laatste column nemen de Zo Zuidas-dames afscheid van Advocatie en Advocatie Magazine. De redactie is hen zeer dankbaar voor alle prikkelende, scherpe bijdragen die zij in de afgelopen zeven jaar met veel plezier voor u hebben geschreven. We wensen hen veel succes met al hun huidige en toekomstige werk.
