Met verbazing zag media-, tech- en corporate advocaat Charissa Koster hoe tientallen commerciële advocaten- en notariskantoren loonsteun via de NOW-regeling hadden aangevraagd. “Dat je na jaren van goed verdienen soms zomaar droog brood moet eten om te overleven, hoort erbij.”
Advocaten houden van lijstjes. Als uitvinders van de ijdeltuiterij, niet in de weg gezeten door enige vorm van bescheidenheid, dragen ze graag hun successen uit. Bij voorkeur door middel van lijstjes waar ze de toppositie bekleden. Gouden zandlopers, de beste advocaat, de grootste deals, de meeste deals. Hoe meer, hoe beter. En hoe succesvoller. Maar schijn bedriegt.
Want opeens is daar het NOW-lijstje. Het openbare NOW lijstje. Of beter gezegd: het lijstje van al die bedrijven die steun hebben gezocht bij de overheid om de loonkosten van hun personeel vergoed te krijgen. Het lijstje waarvan bij navraag blijkt dat niemand op voorhand wist dat dat gepubliceerd zou gaan worden. Mét namen en rugnummers. En bedragen. Bedragen waar je u tegen zegt.
Onder die bedrijven bevinden zich honderden advocaten en notariskantoren. En wat schetst de verbazing: het gaat niet alleen om kantoren die sociale advocatuur of strafrecht bedrijven, waarbij veelvuldig wordt gewerkt op basis van gefinancierde rechtsbijstand. Nee, het gaat veelal om commerciële kantoren. En het wordt nog gekker: het gaat om meerdere top 50-kantoren. En om kantoren die nota bene de topposities bekleden in het lijstje met de meeste deals over de eerste zes maanden van 2020.
Dat is vreemd. Want hoe kun je aan de ene kant de grootverdiener zijn van de advocatuur met de meeste deals achter je naam, met dealwaardes optellend tot vele honderden miljoenen (in coronatijd!), en aan de andere kant een beroep doen op een noodregeling die de omzet van precies diezelfde maanden als rekenbasis neemt? Werk je dan gratis? Of waren de dollartekens groter dan de zakken daadwerkelijk diep waren?
Iedere ondernemer moet reserves aanhouden
Het is speculatief, maar vaststaat dat een commercieel advocatenkantoor net zoals iedere ondernemer reserves moet aanhouden om eventuele klappen te kunnen opvangen. Kapitaalstortingen zijn in onze branche heel gebruikelijk, niet alleen als je deel gaat uitmaken van de zogeheten maatschap (ongeacht de daadwerkelijke rechtsvorm), maar ook tussentijds. En als het tegenzit lever je je managementfee in. Dat je na jaren van goed verdienen soms zomaar droog brood moet eten om te overleven, hoort erbij, hoe vervelend ook als je gewend bent aan een welvarend leven. Ondernemen kent ups en downs, waar je als ondernemer rekening mee moet houden.
Natuurlijk zag niemand de coronacrisis aankomen en moet iedereen inleveren en kilo’s afvallen, zolang als dat kan. En als het vlees op is, is het op, maar je doet het op eigen kracht. Althans, dat is wel het morele kompas dat verlangd zou mogen worden als je in normale tijden goed draait en het voorrecht hebt tot de bovenlaag van de maatschappij te horen.
Vroeger haalden ‘we’ onze neus op voor een beroep doen op de overheid. Het aanvragen van een uitkering, dat deed je gewoonweg niet. Subsidie? Steun trekken? Desnoods ging je achter de kassa zitten, krantenwijken lopen of waar ook bijbeunen om brood op de plank te krijgen, maar een uitkering trekken never nooit. Dat morele kompas hebben velen kennelijk laten varen. Je eigen fee inleveren, nee hoor. Iedereen doet toch een beroep op deze overheidsregeling? Het hele land profiteert hier toch van?
Tót de publicatie van het lijstje. Het werd opeens stil in de directiekamers. En de hele advocatuur hult zich in stilzwijgen. Een lijstje? Wat, wanneer verschijnt dat? Naming en shaming, het galmde over de Zuidas tot in de Haagse spelonken aan toe. En nét toen wij, een klein corporate kantoor en de nodige kilo’s lichter, voedselpakketten wilden gaan inslaan voor al die noodlijdende collega’s en confrères, kwam daar opeens weer die bravoure. Die NOW-regeling, die bleken we helemáál niet nodig te hebben, alle ontvangen tonnen gaan weer terug. Tja, we voorspelden een dipje en dachten dat de omzet zou inzakken, maar nee hoor we draaien als een tierelier. Waanzinnig goed gaat het! We hebben nergens last van.
Er kan veel gebeuren in een paar maanden tijd, soms is het leven net Efteling’s Python. Maar goed, misschien heb ik er allemaal niets van begrepen.
Charissa Koster is media-, tech- en corporate advocaat bij DayOne Advocaten.