Nora Streep is de spin in het web van The Law Firm School. Ze dacht mee over BA2020, de beroepsopleiding advocaten nieuwe stijl, die in het voorjaar van 2021 van start gaat. “De toekomstige advocaat moet worden doordrenkt van ethisch besef.”
Door Tatiana Scheltema
En wéér komt er een nieuwe beroepsopleiding voor de advocatuur. Vrijwel sinds de invoering van de nieuwe Beroepsopleiding Advocatuur van de Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) in 2013, regende het klachten: te tijdrovend, te duur en tot op zekere hoogte irrelevant. Stagiaires zouden te veel bezig zijn met het overdoen van vakken van de universiteit.
Vooral de grote kantoren roerden zich. “Ze vonden de juridische basis van de instromers te divers en hadden te veel tijd nodig om dit gelijk te trekken,” zegt Nora Streep, executive manager van de Law Firm School. “Er is een enorme diversiteit binnen de advocatuur, maar we wrongen alle stagiaires door dezelfde koker. Daarvan zeiden deze kantoren: wat hebben we daaraan, kan dat niet anders?”
Streep heeft in haar carrière vele hoeken van het juridisch bedrijf gezien. Ze ging rechten studeren om advocaat te worden, maar koos te elfder ure voor het notariaat. Als kandidaat-notaris had ze het weliswaar naar haar zin, maar een eigen notarisstempel trok haar niet. Lesgeven lag haar beter: ze werd docent notarieel recht aan de Universiteit Utrecht, en later hoogleraar.
In 2014 stapte ze over naar de Law Firm School (LFS), het opleidingsinstituut van zestien grote, commerciële kantoren. Daar houdt ze zich bezig met beleid en innovatie. In haar ogen was de beroepsopleiding met ‘leerlijnen’ – gevuld met voor LFS-kantoren niet altijd relevante vakken en een eindeloze reeks toetsen – een beetje doorgeslagen. “We zijn in het najaar van 2017 gaan praten met de NOvA. De beroepsopleiding was vernieuwd omdat het niveau voorheen echt te laag was, maar dat is toen heel groot geworden. We wilden terug naar de vraag: waar heb je die beroepsopleiding eigenlijk voor nodig? Om ervoor te zorgen dat iedere stagiair een gedegen, ethisch besef ontwikkelt en ervan wordt doordrongen hoe een advocaat zich hoort te gedragen.”
Herhaling van stof
Een flinke doorn in het oog van de LFS-kantoren was de verplichte herhaling van stof die, vinden ze, al op de universiteit had moeten worden behandeld ter verkrijging van het civiel effect. Die herhaling was noodgedwongen ingebouwd omdat universiteiten de academische vrijheid om die civiel effect-regeling zélf in te kleden enorm koesteren, vertelt Streep. “Universiteiten moeten bijvoorbeeld een x-aantal uren besteden aan ‘de kernpunten van het burgerlijk recht’. Maar wat die kernpunten dan zijn, staat nergens. Sommige universiteiten hebben enorme stokpaardjes en laten bepaalde leerstukken van het burgerlijk recht – waarvan je binnen de advocatuur denkt: dat moet je gewoon kennen! – onaangeroerd. Ik geloof dat hoogleraar Margreet Ahsmann eens heeft uitgezocht welke arresten binnen het burgerlijk recht door iedere rechtenfaculteit worden behandeld: het waren er maar twee!”
Om dat probleem te ondervangen hadden de grote kantoren bij de BA2020 graag een verplichte entreetoets ingesteld, maar om de instroom ‘laagdrempelig’ te houden hield de NOvA dat tegen. Onbegrijpelijk, vindt Streep. “De toets zou op het eindniveau van de universiteit komen te liggen. Dat vond men te hoog. Dan denk ik: waarom zou je mensen die voor dat niveau zakken binnenhalen? Dat moet je helemaal niet wíllen.”
Lees het volledige interview met Nora Streep over de beroepsopleiding advocaten nieuwe stijl in Advocatie Magazine, dat in het teken staat van Werken in de Advocatuur en het Notariaat 2019.