Advocaten moeten de MyTelio app voor contact met cliënten in detentie een kans geven. De voorzieningenrechter in Den Haag heeft woensdagochtend de Staat niet verboden om de app landelijk in te voeren, zoals in een kort geding was geëist door de verenigingen voor (jonge) strafrechtadvocaten NVSA en NVJSA.
Met de MyTelio app moeten advocaten voortaan bezoekafspraken maken met gedetineerden via voicemailberichten. De penitentiaire inrichtingen in onder meer Zaanstad en Dordrecht werken er al mee, maar verder verloopt zulk contact nog via de administraties van de Penitentiaire Inrichtingen. De Staat wil gebruik van de MyTelio app door advocaten landelijk verplicht stellen.
Volgens de NVSA en NVJSA belemmert het gebruik van deze app echter ‘het vrije verkeer tussen gedetineerden en hun advocaat’. Voor het achterlaten van een voicemailbericht moet betaald worden (15 cent), wat volgens de advocaten ‘een schending van het recht op vrij verkeer tussen de raadsman en cliënt oplevert’.
Daarnaast zien zij tal van andere obstakels. Zo is volgens de verenigingen niet duidelijk wat er met de voicemailberichten gebeurt nadat ze zijn opgeslagen in het Rijksdatacenter, wie er toegang hebben tot de berichten en of het systeem van nummerherkenning wel goed werkt. Al met al is de geheimhouding onvoldoende gewaarborgd, aldus de verenigingen.
Souplesse
De voorzieningenrechter vindt echter dat de geheimhouding van de communicatie tussen advocaat en cliënt voldoende is gewaarborgd. ‘Het enkele feit dat de voicemailberichten worden opgeslagen op een server in het Rijksdatacenter is onvoldoende om te kunnen concluderen dat een inbreuk dreigt of wordt gemaakt op het “vrij en onbelemmerd” contact tussen de advocaat en diens cliënt’. Als in de toekomst blijkt dat de geheimhouding op dit punt in het geding is, dan kunnen ‘eisers alsnog aanspraak maken op maatregelen die het vrije verkeer tussen advocaten en gedetineerde cliënten beter waarborgen’.
De rechter onderkent wel dat gebruik van de app tot ‘praktische problemen’ kan leiden die de communicatie bemoeilijken. Zo krijgen gedetineerden niet automatisch een melding als zij een voicemail krijgen, maar moeten ze inloggen om te horen of er een bericht van hun advocaat is. De Dienst Justitiële Inrichtingen moet echter ‘de gelegenheid krijgen om het nieuwe systeem in te voeren en te laten zien dat het naar behoren functioneert,’ vindt de rechter. ‘Het is inherent aan de invoering van een nieuw systeem dat niet alles direct soepel verloopt. […] Van de advocatuur mag daarbij enige souplesse worden verwacht.’
Reactie NVJSA en NVSA
Van enige souplesse willen de NVJSA en NVSA niet direct iets weten. In een reactie ‘betreuren zij de uitspraak’ en beraden zij zich op een eventueel hoger beroep. Wel zijn er tussen de twee zittingen bij de voorzieningenrechter al gesprekken geweest tussen de verenigingen en de Dienst Justitiële Inrichtingen. Die hebben geleid tot enkele aanpassingen in het systeem om praktische bezwaren weg te nemen. Zo komt er voor advocaten een mogelijkheid om het zogenoemde Telio-nummer van hun cliënt op te vragen. Ook komt er een noodvoorziening voor als de app het laat afweten of de cliënt niet te bereiken is.
Het gewenste resultaat is nog niet bereikt, zegt NVSA-voorzitter Jeroen Soeteman, maar: “Met dit kort geding en de besprekingen die hebben plaatsgevonden is wel duidelijk geworden dat aanpassingen nodig zijn en dat de DJI te hard van stapel is gelopen door dit systeem zonder overleg in te voeren.”