Vanaf woensdag 4 oktober is het reilen en zeilen op het Amsterdamse advocatenkantoor Ficq en Partners Advocaten te zien in de nieuwe vierdelige documentaireserie De Verdediging. Anderhalf jaar lang zat regisseur Monique Nolte Bénédicte Ficq, Nico Meijering en de andere advocaten van het kantoor dicht op de huid met haar camera. Ook tijdens de grootste Nederlandse strafzaak ooit: het Passageproces. “De dag van de uitspraak vond ik het indrukwekkendst.”
Door Joris Rietbroek
Monique Nolte maakte eerder documentaires als ‘Het beste voor Kees’ en ‘Een bitterzoete verleiding’, die beide werden genomineerd voor een Gouden Kalf. De strafadvocatuur was voor haar betrekkelijk nieuw terrein, toen zij door producent Harry de Winter werd gevraagd om een documentaire te maken over het Amsterdamse advocatenkantoor Meijering Van Kleef Ficq en Vd Werf Advocaten, dat sinds 1 juli dit jaar Ficq en Partners heet.
Aan het maken van de documentaire gingen uitgebreide gesprekken op het kantoor vooraf, vertelt Nolte. “Ik ging eerst kennis maken, om te zien of er een klik was en om een indruk te krijgen van het kantoor. Daarna spraken we uitgebreid over de vorm, en over wat de advocaten graag zelf wilden laten zien.”
De advocaten zagen zelf een soort interviewprogramma voor zich, maar dat vond Nolte niet zo’n interessante insteek. “Bénédicte Ficq en Nico Meijering hebben in praatprogramma’s al iedere mogelijke vraag gehad. Ik wilde de advocaten graag observeren tijdens hun werk. Dat vonden ze aanvankelijk griezelig, want in dat geval zouden ze niet in control zijn. En dat zijn advocaten natuurlijk graag. Maar ik ben er nu eenmaal van overtuigd dat mensen meer van zichzelf laten zien in interactie met andere mensen. En ze gedragen zich dan meer naturel, omdat ze eerder zijn afgeleid van het feit dat er een cameraploeg meekijkt.”
Nolte kreeg haar zin: in De Verdediging worden de advocaten van Ficq & Partners van dichtbij gevolgd aan de hand van enkele bekende zaken. Bovendien was het voor de regisseur een voorwaarde dat er ook gesprekken met cliënten in beeld zouden komen. “Want juist die interactie tussen advocaat en cliënt vond ik zo interessant om te laten zien,” zegt ze. “Gelukkig kregen we hiervoor in enkele zaken toestemming.”
Dus draaide de camera niet alleen bij het maandenlange voorbereiden en schrijven van de pleidooien in het Passageproces, maar ook bij een bezoek aan Bandidos-leider Harrie Ramakers en tijdens een gesprek tussen Ficq en een cliënt met longkanker die de tabaksindustrie wil aanpakken. “Het was van belang om onderling vertrouwen op te bouwen,” aldus Nolte. “Alleen dan kom je tot een goed verhaal en ontstaat er ook ruimte om de rafelrandjes, de moeilijke situaties te laten zien. Toen het vertrouwen van de advocaten gegroeid was, mocht ik filmen rond het Passageproces.”
Geheimhoudingsplicht
Bij het volgen van gesprekken tussen advocaat en cliënt komen natuurlijk wel onvermijdelijk beperkingen kijken. “We hebben uitgebreid afgesproken wat we wel en niet konden filmen,” zegt Nolte. “Uiteraard hebben advocaten hun geheimhoudingsplicht, dus moest op sommige belangrijke momenten de camera uit. Dat vond ik jammer en beperkend, maar ik begrijp natuurlijk wel dat de belangen van cliënten die van de tv-serie overtreffen.”
Of Nolte na anderhalf jaar een goed beeld van de Nederlandse strafadvocatuur in zijn totaliteit heeft gekregen, durft ze niet te zeggen. “Want Ficq en Partners lijkt me een heel specifiek kantoor, met een heel eigen signatuur. Ik heb wel gemerkt dat de advocaten er heel principieel zijn, en dat er aan dit kantoor niets glamorous is, een beeld dat je in fictieve advocatenseries vaak ziet. Het pand is vrij oud en het kan er chaotisch aan toe gaan.”
Wat haar vooral is bijgebleven, is de verbondenheid tussen de advocaten. “De vennoten werken al jaren met elkaar samen, en dat merk je. Op de dag van de uitspraak in het Passageproces filmden we op kantoor, terwijl Nico Meijering en Christian Flokstra in de rechtszaal waren met hun cliënt Dino Soerel. Die werd veroordeeld tot levenslang, hoewel zij hoopten op vrijspraak. De spanning die toen op kantoor hing was bijna ondraaglijk. Hoe hun kantoorgenoten met hen meeleefden! Achteraf was dat voor mij het indrukwekkendste moment.”
De eerste aflevering van De Verdediging is woensdag 4 oktober om 20.25 uur te zien bij BNNVARA op NPO 2.