Sommige advocaten zijn niet alleen meester in de rechten, maar ook meester in de keuken. Derya Ada werkt bij het Rotterdamse Kneppelhout & Korthals. Als advocaat en merkgemachtigde adviseert zij over alle aspecten van het IE-recht, met een sterke focus op het merken- en modellenrecht. Ze kookt graag met ingrediënten uit het geboorteland van haar ouders. “In de Turkse cultuur is er geen reden nodig om uitgebreid te eten.”
Door Patricia Jacob
“Als ik in het weekend vrienden uitnodig om te komen eten, probeer ik er een feestje van te maken. Dan maak ik bijvoorbeeld pudding van rijstebloem of griesmeel met citroen volgens het recept van mijn schoonmoeder. Ik doe er citroensorbet of rode bessen op. Vooraf maak ik vaak een rode linzensoep. Als hoofdgerecht serveer ik bijvoorbeeld een variatie van köfte, Turkse gehaktballetjes die ik onder meer kruid met paprikapoeder uit Turkije. Voor erbij: cacik, yoghurt met geraspte komkommer, knoflook, olijfolie en gedroogde munt – óók uit Turkije – salade en pilav. Pilav lijkt op risotto. Ik maak het met rijst, zout, bouillon en olie, liefst in combinatie met roomboter. Ik hoor vaak dat wat ik maak goed smaakt. Ik ben gek op koken, maar vind het misschien nóg leuker om te eten.”
Olijven bij ontbijt
“Gaan mijn man en ik de stad in, dan wil ik constant iets proeven en vergeet ik waarvoor we eigenlijk de stad in zijn gegaan. We gaan ook graag uit eten; bij een ordinaire grilltent of juist bij een chique zaak.
Mijn man is ook van Turkse komaf. In de Turkse cultuur draaien veel gebeurtenissen – huwelijken, feestdagen, geboorten – om eten. Is er in Turkije iemand overleden, dan komen de buren en kennissen langs met heel veel eten. Best raar zou je denken, maar ze doen dat zodat de nabestaanden genoeg eten voor zichzelf en hun gasten hebben.
In de Turkse cultuur staat eten centraal. De porties zijn groot. Er is ook geen reden nodig om uitgebreid te eten. Geregeld nodigt mijn moeder de familie spontaan uit voor het avondeten of het ontbijt op zondag. Als je nooit een Turks ontbijt hebt gezien, kijk je je ogen uit. Het is super uitgebreid en we ontbijten met walnoten, feta en zelfs olijven.”
Voedselverspilling
De moeder van mijn moeder is inmiddels overleden, maar ik herinner me nog goed dat ik het een feest vond om haar in Turkije te bezoeken. De koelkast stond vol met gerechten voor als er mensen onaangekondigd binnenkwamen. Ik mocht pakken wat ik wilde.
Mijn moeder is even gul. Vriendjes en vriendinnetjes mochten altijd mee-eten. Net als mijn moeder houd ik er van om gasten te verwennen. Komen er mensen koffie of thee drinken, dan zorg ik dat ik koekjes heb. Vaak bak ik ook nog een cake.
Als ik een verschil zou moeten noemen tussen de Turkse en Nederlandse eetcultuur, dan is dat waarschijnlijk dat Nederlanders zich over het algemeen minder uitsloven. Ik word wel eens uitgenodigd voor de koffie en krijg dan ook echt alleen koffie. Lekker makkelijk, dat wel, maar het is toch veel gezelliger en warmer om er iets lekkers bij te doen? Ook wordt er planmatiger met eten omgegaan. Dat bewonder ik. Als ik in het weekend naar de markt ga, koop ik wat me lekker lijkt en bedenk ik pas later wat ik ga maken. Achteraf blijkt dan dat ik te veel heb ingeslagen. Dat planmatige zit er bij mij dus helaas niet in.”
Eten mee
“Ik vind het belangrijk om ’s avonds met mijn man en dochtertje van twee aan tafel te eten. Even de dag van je ‘afschudden’. Ik heb dat ook van huis uit meegekregen. Mijn vader was daar best streng in. Je moest wel een erg goed excuus hebben om er rond etenstijd niet te zijn. We eten altijd warm. Vaak kook ik in het weekend voor de rest van de week. Ik rooster dan bijvoorbeeld alvast groente met olijfolie uit Turkije. Eén keer in de week halen we eten: Thais van de Kleine Ondeugd, Chinees van Wan Kok, burgers of sushi.
We hebben het geluk dat we ook nog eens regelmatig eten van mijn moeder krijgen. Ze past één keer in de week op mijn dochtertje. Als ik haar ophaal, krijg ik altijd iets mee. Ik voel me dan best bezwaard; ze past ook al op. Maar ze vindt het leuk om iets mee te geven. Voor haar is eten maken en geven een manier om liefde te tonen. Dat begrijp ik wel.”
Vis en raki
“Mijn moeder kan heel goed koken. Ze kookt vrij traditioneel. De Turkse keuken is kruidig, gevarieerd en is door de eeuwen heen door Griekse, Arabische en andere culturen beïnvloed Turken houden van vlees, vis en rijst. In de Egeïsche regio waar mijn ouders vandaan komen, zijn ze dol op de combinatie vis en raki en koken ze veel met olijfolie. Evenals in de rest van Turkije worden er veel deegwaren gegeten.
Turkse deegwaren zijn echt mijn moeders specialiteit. Haar Turkse pizza! Ik houd ook veel van haar döndürme, twee laagjes deeg met spinazie, feta en kruiden ertussen. Om döndürme te maken heb je een grote ronde bakplaat nodig, die volgens mij alleen in Turkije te koop is. De eerste laag deeg leg je in zijn geheel op de bakplaat. Vervolgens bedek je het deeg met de spinazievulling. Daarna leg je de tweede laag deeg erop. Het geheel moet je boven het gas aan beide kanten bakken, terwijl je de bakplaat voortdurend draait. Vandaar de naam ‘döndürme’, ‘gedraaid’ in het Turks. Zeer arbeidsintensief om te maken. Als mijn moeder dat doet, dan helpt mijn vader haar.
Sinds een paar jaar conserveert mijn moeder in de zomer Nederlandse tomaten. De tomaten zijn dan op hun best. Ze heeft me geleerd hoe het moet. Het lijkt op het maken van jam. Je kunt de ‘puree’ gebruiken als basis voor bijvoorbeeld tomatensoep of lasagne. Het is heel puur; kleurstoffen en andere toevoegingen ontbreken. Kijk, ik heb een potje voor je meegenomen. Ik hoop dat je het lekker vindt.”
Naschrift van auteur: Derya’s tomaten zijn fris en zoet. Perfect voor in de tomaat-makreel-basilicumsaus bij gnocchi.