Maandag diende in Den Haag het hoger beroep inzake het link-verwijderverzoek van een Rotterdamse advocaat tegen Google. ‘Apocalyptische’ verwijten vliegen over en weer: Google is een privacy vernietigende moloch die rechterlijke uitspraken negeert en enkel en alleen gehoorzaamt aan Lex Google, zegt de een. Volgens de ander leiden de eisen van de wederpartij er toe dat straks Saoedi-Arabië bepaalt wat er via Google op het internet te vinden is over vrouwen.
Door Lucien Wopereis
In 2012 wordt een Nederlandse advocaat in Engeland veroordeeld wegens verboden wapenbezit. Het verhaal, in grote lijnen: de advocaat loopt ’s avonds naar zijn hotel in Londen, maar wordt onderweg lastig gevallen door een lokale groep mannen. Hij bereikt zijn hotel veilig, maar besluit dan verhaal te gaan halen met een ‘ceremonieel kapmes’ dat zich in zijn koffer bevindt. Het komt verder niet tot ongelukken, maar de volgende dag krijgt de advocaat de politie over de vloer. Die vindt de machete in zijn hotelkamer.
Het leidt tot een veroordeling van 100 uur taakstraf wegens verboden wapenbezit. De locale website Square Mile News doet verslag van de rechtszaak. In het artikel citaten van de rechter, de officier van justitie en de raadsman van de advocaat. Zo zegt advocaat Henry Gordon onder meer over de verdachte: ‘I have very rarely met a man as remorseful and contrite. He is shocked and ashamed and his behaviour is out of character.’ De slotzin van het artikel is een citaat van de rechter: ‘It is very much out of character and the first time you have appeared in the dock and I hope the last time.’
Het artikel wordt later zichtbaar voor degene die de naam van de advocaat intikt op Google, en dat is tegen het zere been. De advocaat eist dat Google de link naar het stuk verwijdert, en hij krijgt april 2016 gelijk bij de rechtbank Rotterdam. Die stelt vast dat sprake is van de ‘verwerking van strafrechtelijke persoonsgegevens’. ‘Hoewel de rechtbank zich bewust is van het vergaande praktische gevolg voor de verwerking van strafrechtelijke persoonsgegevens door de exploitant van een zoekmachine, acht de rechtbank de conclusie onvermijdelijk dat er in dit geval sprake is van een toepasselijk verbod op de verwerking van strafrechtelijke persoonsgegevens.’ Google gaat tegen deze uitspraak in hoger beroep.
En dus zitten we nu in Den Haag, de advocaten van beide partijen met enorm dikke dossiers voor hun neus. De hoeveelheid producties is enorm.
Advocaat Remy Chavannes van Google neemt de eerste ronde voor zijn rekening. Volgens hem neemt Google verwijderverzoeken in zijn algemeenheid zeer serieus, maar geven de omstandigheden van dit geval Google aanleiding om zich tegen het verzoek te verzetten. Dan gaat het om de aard van het delict waarbij mensen gevaar hebben gelopen, de publieke figuur die een advocaat nu eenmaal is (‘Een advocaat is altijd in functie’) en het feit dat de veroordeling van betrekkelijk recente datum is. Chavannes wijst er verder op dat Square Mile News op zakelijke wijze verslag heeft gedaan van de zitting, en dat de toon van het artikel disculperend genoemd kan worden.
In zijn algemeenheid heeft Google groot belang bij ‘hoogwaardige’ en ‘zo accuraat mogelijke’ zoekresultaten. Bij een verzoek tot verwijdering wordt een afweging gemaakt tussen enerzijds de privacy en anderzijds de vrijheid van meningsuiting, en in dit geval slaat de balans volgens Chavannes terecht uit naar het laatste. Volgens hem heeft de advocaat ook nergens duidelijk gemaakt wat hem nou precies zo steekt in de berichtgeving.
Raadsman Cees van der Sanden van de Rotterdamse advocaat neemt Google onder vuur als zijnde een ‘eeuwigdurende schandpaal’. Google staat in de weg van een tweede kans, het ‘ontneemt rehabilitatiemogelijkheden’, het ‘verstoort intermenselijke relaties’. ‘Wat in deze zaak op het spel staat raakt ons allemaal, het kan ons allemaal overkomen. (…) Inbreuken op de privacy kunnen iemands leven totaal gaan beheersen.’
Google is niets anders dan een hele slimme advertentieverkoper, en het bedrijf moet niet doen alsof ze vrijheid van meningsuiting zo hoog in het vaandel heeft staan. ‘Iedere vermindering van de zoekfunctie leidt tot vermindering van de inkomsten. Daarom verzet Google zich wereldwijd met hand en tand tegen uitspraken die het verdienmodel aantasten,’ aldus Van der Sanden. Volgens de advocaat gehoorzaamt Google alleen aan Lex Google, en heeft het bedrijf een come and get us… if you can-mentaliteit.
Ander punt dat partijen verdeeld houdt: impliceert een vergeetverzoek aan Google wereldwijde verwijdering van de zoekresultaten, of kan dat gelden voor alleen Nederland of alleen Europa? Volgens Google zou wereldwijde verwijdering er toe kunnen leiden dat een Thaise rechter gaat bepalen wat er elders op de wereld via Google vindbaar is over Koning Bhumibol, of dat Saoedi-Arabië gaat bepalen wat de rest van de wereld via Google kan lezen over vrouwen. Onacceptabel, aldus Google bij monde van Chavannes. Van der Sanden blijft van oordeel dat linkverwijdering ziet op linkverwijdering overal ter wereld.
De Rotterdamse advocaat zit erbij en kijkt ernaar. Aan het slot stelt zijn raadsman Van der Sanden nog voor dat de advocaat zal uitleggen wat er allemaal met hem gebeurd is sinds de veroordeling en de berichtgeving daarover, maar na enige discussie over en weer besluit de voorzitter van het hof dat dat buiten het bestek van de zaak valt.
Uitspraak in de loop van mei.