Voormalig advocate Monique Van Hal Scheffer is maandag door de rechtbank Den Haag veroordeeld tot 3,5 jaar cel, conform de eis van de officier van justitie. De rechtbank acht bewezen dat zij zich tussen 2008 en 2012 schuldig maakte aan de oplichting van meerdere organisaties – waaronder enkele wooncorporaties – valsheid in geschrifte en witwassen. Ook moet zij 4 miljoen euro aan schadevergoedingen betalen.
Door Joris Rietbroek
Met haar oplichtingspraktijken kon Van Hal Scheffer ruim 5 miljoen euro bijschrijven op haar eigen rekening, die ze vervolgens besteedde aan juwelen, auto’s, dure kleding en een exclusief poppenhuis ter waarde van 160.000 euro. Alleen de oplichting van Groene Vlieg BV voor 1 miljoen is niet bewezen; wel staat de verduistering van ruim 100.000 euro aan juwelen bij haar vaste juwelier eveneens vast.
Het leeuwendeel van de bewijslast is overtuigend, vindt de rechter. Ten eerste vinden de verklaringen van diverse voormalig kantoormedewerkers en de eerste verklaringen van Van Hal Scheffer zelf steun bij elkaar en bevat het dossier meerdere belastende e-mails van de advocate gericht aan haar medewerkers met opdrachten om geld over te maken of valse documenten op te stellen.
Dat zij later haar verhaal omgooide door te stellen dat zij de fraude had gepleegd onder dwang van haar gewelddadige echtgenoot – het in 2012 door zelfmoord overleden PVV-statenlid Jos van Hal Scheffer –, vindt de rechter niet aannemelijk, ook al staat wel degelijk vast dat het huwelijk ‘ernstige misstanden’ kende. Ook de bewering dat kantoormedewerkers uit haar naam gemaild moeten hebben – want ‘iedereen kon bij haar account’ – gelooft de rechter niet. Vast staat wel de vervalsing van meerdere facturen en brieven van onder meer de Raad van State en enkele rechtbanken, op een brief van de rechtbank Den Bosch na, opgemaakt vlak nadat de fraude in de lente van 2012 aan het licht was gekomen.
Zonder scrupules
Ondanks de misstanden in het huwelijk en het feit dat Jos van Hal Scheffer schijnbaar geregeld zijn vrouw mishandelde, is er van psychische dwang volgens de rechtbank geen sprake. “Het is niet aannemelijk dat zij geen grip meer had op haar eigen kantoor”, aldus het vonnis. “Ook als haar man haar daadwerkelijk dwong tot fraude, heeft ze alle tijd gehad om zich te melden bij de politie. Dit deed zij niet; ze probeerde de malversaties op kantoor juist te maskeren.”
De posttraumatische stressstoornis die ze als gevolg van het gedrag van haar echtgenoot heeft opgelopen, zo hebben psychiaters vastgesteld, is zodoende niet van invloed geweest op haar handelen, zegt de rechter. “De verdachte moet ten volste hebben beseft dat zij verduisterde en vervalste. Zij heeft zonder scrupules haar juridische kennis aangewend om cliënten grote sommen geld afhandig te maken. Met leugens en listigheden maakte ze misbruik van hun vertrouwen, waarmee ook het aanzien de advocatuur zeer ernstig is geschaad.”
De rechtbank rekent het haar daarnaast zwaar aan dat zij haar kantoormedewerkers betrok bij de oplichting en dat zij nooit berouw heeft getoond over haar daden. Zodoende ‘ziet de rechtbank geen andere mogelijkheid’ dan Van Hal Scheffer te veroordelen tot 42 maanden cel, met aftrek van het voorarrest. Daarnaast moet zij schadevergoedingen betalen voor de wooncorporaties stichting Casade en stichting Woonvisie van respectievelijk ruim 3 miljoen euro en bijna 750.000 euro, plus een schadevergoeding van bijna 130.000 euro voor de juwelier.
Van Hal Scheffer was zelf niet aanwezig bij de uitspraak. Haar advocaat, mr. Boone, heeft hoger beroep ingesteld.
De uitspraak van de Haagse rechtbank is hier te lezen.