Het Europees Hof van Justitie in Luxemburg heeft dinsdag België en vijf andere lidstaten veroordeeld, omdat daar alleen eigen onderdanen notaris kunnen worden. Dat druist volgens Luxemburg in tegen het recht van de Europese Unie. Reden: de notaris doet zijn werk weliswaar in het openbaar belang, maar oefent geen openbaar gezag uit.
Het EU-recht bepaalt dat inwoners van de Europese Unie overal in andere lidstaten moeten kunnen gaan werken. Daarom moeten alle beroepen open staan voor mensen uit de EU. De enige uitzondering zijn de gezagsdepartementen: politie, het leger en rechterlijke macht. Zij oefenen het openbaar gezag uit en mogen voorbehouden blijven aan de eigen inwoners van de EU-staten.
De Europese Commissie had tegen zes lidstaten (België, Duitsland, Griekenland, Frankrijk, Luxemburg en Oostenrijk) een beroep bij het Europees Hof ingesteld omdat die landen de toegang tot het beroep van notaris voorbehouden aan eigen onderdanen. Volgens de Commissie is dit een discriminatie op grond van nationaliteit.
Openbaar gezag
Het Hof zegt dat de notaris weliswaar een openbaar ambtenaar is die autenthieke akten over bijvoorbeeld de verkoop van een huis of een schenking moet verlijden. Hij moet nagaan of de akte wettelijk in orde is. “Maar met die akten hebben de partijen zelf ingestemd en de notaris kan die akten zelf niet wijzigen. Om deze reden oefent de notaris niet rechtstreeks het openbaar gezag uit. Ook zijn taken in het kader van erfenissen geen werkzaamheden ter uitoefening van het openbaar gezag. De meeste van deze werkzaamheden worden immers verricht onder toezicht van de rechter of volgens de wil van de betrokkenen,” aldus het hof.
Voorts is de notaris rechtstreeks en persoonlijk aansprakelijk voor schade die het gevolg is van fouten die hij maakt. Dat is niet zo bij andere organen van de staat. De zes lidstaten zullen nu de wet moeten wijzigen.