In een rustige woonwijk in Zeist temidden van veel groen staat het hoofdkantoor van de snelstgroeinde bank van Nederland: Triodos. Gemiddeld is er elke vier jaar sprake van een verdubbeling van het beheerd vermogen vanaf de oprichting in 1980. De teller staat nu op € 4 miljard (bancair en beleggingsfondsen). De ‘groenbank’ – investeerder in ‘sociale duurzaamheid’ en cultuur – is een kleintje vergeleken met ING (€ 1200 miljard), maar de bank is al wel actief in vier andere landen (België, Engeland, Spanje en Duitsland), en is bezig met een alliantie in de VS.
Door Micha Kat
Van de 500 medewerkers opereren er rond de 200 vanuit het hoofdkantoor, verdeeld over de twee ‘poten’: Nederland Bancair en Fondsen/Beheer. Albert Hollander, Hoofd Juridische Zaken: “Door de financiele crisis wordt onze groei nog verhevigd: in 2008 groeiden de spaargelden met 40%. Ons hoofdkantoor is nu te klein; we gaan er twee nieuwe panden bij huren.”
De drive achter deze spectaculaire opmars lijkt duidelijk: spaarders en beleggers keren zich af van de ‘grootbanken’ die door het nemen van te veel risico’s in de problemen zijn geraakt. Hollander (hij kwam in 2004 over van PricewaterhouseCoopers als fiscalist): “We worden als ‘groene banken’ steeds meer een factor. Triodos Bank stond ook aan de wieg van de Global Alliance for Banking on Values, waar zich twaalf banken uit de gehele wereld bij hebben aangesloten.”
De legal group
Toen Hollander in 2004 naar Triodos kwam was hij de enige jurist. Zijn opdracht: bouw een intrerne legal functie op, ook voor compliance. Thans is hij in Nederland verantwoordelijk voor zeven juristen: twee daarvan houden zich bezig met de zakelijke kredieten en de vijf anderen met de fondsen en de Nederlandse bancaire activiteiten.
Het legal werk op groepsniveau wordt gedaan door Hollander en Nico Ponsen (ex-AFM). Ponsen werkt daarnaast twee dagen in de week voor Nederland bancair, samen met Peter Cohen. De fondsen worden legal gefaciliteerd door Mariska van den Oosterkamp en Romy Dreeyers, die voor een deel ook meedraaien ‘op groepsnivo’. Albert Hollander: “We hebben nu een sterk en goed op elkaar ingespeeld team.”
Dat wordt functioneel nog aangevuld met de -zeer zelfstandig opererende- juristen in het buitenland (drie per land, twaalf in het totaal) die aan Hollander rapporteren, waardoor het complete legal team op negentien komt. Hollander zelf rapporteert aan CFO Pierre Alby (een Belg) die ook in Zeist kantoor houdt. Tenslotte valt de complete tax-functie ook onder Hollander; hiertoe werkt hij nog altijd samen met zijn voormalige collega’s.
Legal highlights
Recent vroeg de opening van een nieuwe branch in Duitsland veel aandacht, met name het verkrijgen van de betreffende vergunning van DNB en het voldoen aan de Duitse legal en compliance-voorwaarden. Hollander: “Het meeste werk wordt gedaan door Duitse advocaten die ook lokaal worden aangestuurd. Ik kijk van afstand mee.”
Genoemd werd reeds het optuigen van het internationale samenwerkingsverband Global Alliance, waarbij juridisch gekeken moet worden naar de samenwerkingsvorm, aansprakelijkheden en verantwoordelijkheden. Een derde focus van de laatste maanden was de ontwikkeling van duurzaam onroerend goed in de vorm van (het financieren van) grote bouwprojecten. In dit traject werkt Hollander samen met een groep adviseurs van binnen en buiten de bank en richt zich op ondermeer de controle, de aansturing van externe advocaten en de bewaking van de ‘inbedding van de projecten binnen Triodos’.
Buiten deze special projects concentreert het werk van Hollander zich op de corporate housekeeping van de veertig juridische entiteiten, het volgen en implementeren van nieuwe wet- en regelgeving, deals en transacties, compliance, purchasing en het management van de legal functie zelf. Arbeidsrecht en onroerend goed wordt uitbesteed en zaken als IE, marketing, reclame en e-commerce worden binnen de business units (NL bancair, Fondsen, Buitenland en Hoofdkantoor) afgehandeld. Twee keer per jaar is er een bijeenkomst met de buitenlandse juristen, allemaal locals. Zaken als produktontwikkeling, toezicht, krediteverlening worden juridisch geheel en al begeleid in de landen zelf.
De bank en de fondsen
Het juridische werk bij Nederland bancair richt zich vooral op zakelijke leningen en zekerheden. Toezicht, compliance en integriteitsbewaking staan daarbij steeds hoog in het (juridische) vaandel. Speciale melding verdient het opzetten van een ‘cultuur-bank’ voor het financieren van ‘cultuur-trajecten’. De fondsen-juristen beheren en bewaken de circa twintig beleggingsfondsen van Triodos wat betreft ondermeer de prospectussen, de juridische structuur, de AVA’s, de meldingen en transacties en de compliance.
Litigation
Triodos wordt zelden betrokken in litigation en begint ook zelf vrijwel nooit een zaak. In de vijf jaar dat Hollander bij Triodos zit is het tot slechts een enkele concrete litigation gekomen, een zaak bij de Raad van Arbitrage voor de Bouw.
Advocatenkantoren
Triodos maakt gebruik van een diverse mix aan kantoren, waarbij echter steeds het individu central staat, niet het kantoor. Voor legal tax-aspecten zijn KPMG Meijburg (Annemiek van Dijk) en PricewaterhouseCoopers (Frans Oomen) de eerste adviseurs. Bij (dreigende) litigation wordt Spigthoff niet zelden ingeschakend (Frank Peeters). Dudok (Jan van Balen) speelt een grote rol in de real estate-activiteiten van de bank.