In de teminologie anno 2009 heeft de ‘bedrijfsjurist’ vele namen: corporate counsel, inside counsel, legal manager, in-house lawyer worden afwisselend gebruikt, en voor de hoogste legal people in de ondermening vigeren de titels general counsel, chief legal officer (CLO) en ook director legal affairs. Waar zitten ze, al die bedrijfsjuristen? Wat is de omvang van de legal departments bij onder meer Shell, Unilever, AkzoNobel en Philips? Een eerste inventarisatie.
Door Micha Kat
In de advocatuur is, mede dankzij De Stand van de Advocatuur van KSU, precies bekend bij welke kantoren de meeste advocaten werken, maar voor de corporate counsels ligt dat iets ingewikkelder. Toch heeft de redactie van bedrijfenjurist.nl aan de hand van de al langer lopende serie In House bij…een redelijk overzicht.
Om de zaak in perspectief te plaatsen: de website www.insidecounsel.com publiceert regelmatig een lijst van the 200 largest legal departments. Voor het laatst deden ze dat in 2006. Bovenaan stond toen (nog) Citigroup Inc. met 1500 attorneys, de helft van de omvang van de grootste advocatenkantoren ter wereld, Clifford Chance en Baker & McKenzie. Inmiddels zal de situatie bij Citigroup, dat als pennystock op de rand zweeft van nationalisatie, wel wat zijn veranderd.
Kijken we naar de grootste advocatenkantoren van Nederland (2007; 250 advocaten bij NautaDutilh en Houthoff Buruma) ‘corresponderen’ deze met de legal departments (weer 2006) van ondernemingen als Wal-Mart Stores (275), Morgan Stanley (274), Motorola (270), Procter & Gamble Co. (236) en IBM (216).
Onderaan de lijst van de 200 vinden we bedrijven als Novartis Corp. (34), Delta Air Lines Inc. (35), Berkshire Hathaway inc. (30) en DiamlerChrysler Corp (30). Dit komt weer overeen met Nederlandse (vestigingen van) kantoren als Bird & Bird (33), Wijn & Stael (31) en Norton Rose (30).
Op het moment van de lancering van deze website verkeert de (zaken)wereld in hevige beroering, dus cijfers veranderen snel en voortdurend. Toch stellen we de vraag: wat zijn de grote juridische afdelingen van Nederlandse bedrijven? Hieronder volgt een indicatieve lijst van tien ondernemingen:
- Shell: 800
- Unilever (NV en PLC): 350
- AkzoNobel: 200
- Philips: 175 (Nederland en daarbuiten)
- Heineken: 70
- ABN Amro: 77 (Legal BU NL & private banking, Legal PC Global en dochters)
- Ahold: 49
- TNT: 61 (in Nederland en daarbuiten)
- DSM: 49 (waarvan dertig in Nederland)
- TomTom: 15 (bedrijfsjuristen en paralegals, bij TomTom en Tele Atlas)
Opvallend is dat de de grootste legal afdelingen van Nederlandse ondernemingen groter zijn dan de grootste Nederandse advocatenkantoren. Hierbij dient dan wel de kanttekening te worden geplaatst dat de juridische afdelingen voor een aanzienlijk percentage (soms meer dan de helft) bestaan uit buitenlanders. Bovenstaande cijfers zijn geactualiseerd, met uitzondering van Ahold en Unilever. De daar genoemde cijfers zijn afkomstig uit eerdere afleveringen van In House bij…(20 maart 2009)