Vandaag zijn de dagvaardingen verstuurd naar de acht universiteiten die door een groep rechtenstudenten worden aangeklaagd. Zij zijn het niet eens met de aanzienlijke verhoging van het collegegeld voor een tweede master. Het gaat om een bodemprocedure om de hoogte van het instellingscollegegeld aan de rechter voor te leggen, maar daarnaast is een kort geding aanhangig gemaakt om het collegegeld voorlopig, gedurende de zaak, vast te stellen op 5500 euro.
Hogescholen en universiteiten krijgen sinds vorig jaar geen overheidssubsidie meer voor een tweede studie. Sindsdien zijn ze vrij om het instellingscollegegeld te verhogen voor wie aan een tweede studie begint. Universiteiten vragen soms duizenden euro’s per jaar meer dan het wettelijke collegegeld van ongeveer 1713 euro voor de eerste studie. Bij de Universiteit Utrecht kost een tweede rechtenmaster zelfs ruim 14.200 euro.
Nut en noodzaak
De studenten hebben zich verenigd in de Stichting Collectieve Actie Universiteiten (SCAU). In april stuurde hun advocaat een dringende brief naar de instellingen waarin de groep een verklaring eist voor de hoogte van de collegegeldtarieven. De universiteiten zijn immers verplicht nut en noodzaak van de tarieven aan te tonen. De advocaat van de stichting, mr. Kalkwiek, is een vriend van initiatiefnemer Cees Zweistra. Het kantoor waarvoor hij werkt, Bierman Advocaten, heeft besloten om de zaak gratis te doen.
In antwoord op Kamervragen die PvdA en CDA naar aanleiding van deze kwestie stelden, schreef staatssecretaris Zijlstra vorige week dat hogescholen en universiteiten zelf mogen bepalen hoeveel collegegeld ze vragen voor tweede studies, onafhankelijk van de kostprijs van de opleiding. Wel vindt hij dat studenten recht hebben op een motivering van de kosten door de instelling.
En juist die motivering ontbreekt. De verzoeken om opheldering leverden niets op. De meeste universiteiten hebben wel schriftelijk geantwoord, “maar dat is op zijn minst summier te noemen,” zegt woordvoerder van SCAU Zweistra desgevraagd. Hij gelooft dat de universiteiten hun actie niet serieus hebben genomen. Dat zal met deze rechtszaak echter wel anders worden.
Afspraken
Wat de zaak bovendien sterker maakt, is dat de dagvaarding notulen bevat van overleggen waarin de Universiteit van Amsterdam en de Vrije Universiteit afspraken hebben gemaakte over de hoogte van collegegelden voor tweede masters. Dit is volgens de studenten in strijd met de mededingingswet. In de bestuursnotulen staat dat de ‘UvA en VU elkaar op masters niet financieel moeten beconcurreren, dat is ook aan Amsterdam niet uit te leggen’.
Volgens Cees Zweistra is de stichting vol vertrouwen. “Het zou me verbazen als we deze zaak niet winnen. De vraag is alleen wel welk bedrag het gaat worden. Er zijn twee grenzen die de rechter kan stellen. De kostprijs of het maximum dat door studenten geleend kan worden, namelijk 8500 euro.”
Op de website van SCAU is alles te lezen over de zaak. Ook is daar alle correspondentie te vinden die met de universiteiten heeft plaatsgevonden.