“Ons houten zeiljacht is nog zeewaardig. Maar er moet wel geschuurd, geplamuurd en gelakt worden. Steeds opnieuw. Het advocatenkantoor Van Dam werd in mei 1940 weggebombardeerd, niet ver hier vandaan. Het kantoor werd prompt voortgezet aan boord van een houten boeier. Het schip heette De Vrijheid. Laten we blijven waken voor de behouden vaart van ons Schip van rechtstaat!”
Door Juriaan Mensch
Aldus de waarschuwende rede van eerste stuurman Jan Loorbach over het woelige water waar de ark met 16.000 advocaten zich momenteel in bevindt.
Omdat het thema van het Ordecongres Claimcultuur is, over ‘ calculerende burgers en advocaten’, is Jan Maarten Slagter van de Vereniging van Effectenbezitters uitgenodigd. Zijn betoog: de Wet Collectieve Afhandeling Massaschades wordt, naast kaas en tulpen, Nederlands voornaamste exportproduct. En Amsterdam wordt de claimhoofdstad van Europa, aldus Slagter.
Voor wie er niet was; u heeft Jules Deelder gemist. “Wie heeft er wel eens in de bak gezeten?” vraagt hij gelijk aan de zaal. Niemand steekt zijn hand op. Onzin natuurlijk. “Ik hoop dat het ergens op sloeg,” besluit Deelder zijn korte maar puntige optreden met enkele gedichten, een rollende scheldkanonnade in het Rotterdams over een hardnekkige Samaritaan en foute grappen over christenen als sfeerverlichting in de Romeinse tijd.
Sloeg het ergens op? Zeker, want de aanwezigen krijgen nog wat existentiële inzichten van Deelder mee: “We gaan allemaal dood, daar helpt geen advocaat tegen.” En nee, maar in tien minuten wel vermakelijker dan de speech van bariton Loorbach, Slagter en een citymarketende Rotterdamse locoburgemeester bij elkaar opgeteld. Iedereen was weer opgefrist na Deelder.
Jong en wild
Na het uitgelopen plenaire gedeelte en broodjes kaas, tonijn en ham is het tijd voor het middagprogramma waar bakken vol ordepunten te verdienen vallen. Bijvoorbeeld bij de workshop Jong en (te) Wild. Er is een bomvolle zaal voor Leonie Rammeloo en Patrick de Looff en de wijze Haagse deken Ernst van Win, die in een zware lederen fauteuil toekijkt. Rammeloo en De Looff presenteren een tuchtrechtelijke casus, pleiten kort voor of tegen, publiek stemt met een rode of blauwe bef of ze het er mee eens zijn of niet. Deken Van Win orakelt de juiste oplossing, na reacties uit het publiek te hebben opgenomen.Het is voer voor eigenwijze jonge advocaten, waaraan overigens geen gebrek. Meer dan €15.000 cash storten om een auto te redden voor een cliënt? Iedereen weet beter, ook als Van Win de beslissing van de tuchtrechter geeft: het moet giraal. Ja maar, dat is maar een kijk op de zaak, niet per se dé waarheid. Een jonge advocaat met een dikke gouden schakelketting om zijn nek is geïnteresseerd in de kwestie, want een Colombiaanse cliënt van hem zit toevallig in dat schuitje. Geld moet rollen, ook als het cash is.
Lachen om straf
De enige workshop waar geen ordepunten te vergeven vallen, is het debat Wat nou Integratie? tussen Ahmed Marcouch en Marco Pastors. Ook hier zit de zaal vol. Het gaat met advocaten als toehoorders al gauw over criminaliteit. Van Pastors moeten bevolkingsgroepen die lachen om Nederlandse gevangenisstraffen, harder gestraft worden. Volgens moderator Miek Smilde helpen zwaardere gevangenisstraffen niet. Die standaardriedel is ooit begonnen op de opleidingen en nu praat iedereen elkaar na, zegt Pastors, Hij beweert altijd om dat bewuste onderzoek te vragen, maar hij krijgt het naar eigen zeggen nooit te zien. Het bestaat volgens hem namelijk niet. Pastors krijgt bijval van aanwezigen. Zwaarder straffen helpt dus wel. Knuffelaars schuifelen ongemakkelijk in hun stoelen door dit schokkende nieuws.
Met name etnisch registreren is een heikel punt voor de aanwezigen, maar waar Pastors en Marcouch om verschillende redenen allebei voor zijn. Maar sommigen in het publiek schudden nee. Een vrouw zwaait met het boek over de advocatuur in WO II. Pastors gaat er gelijk hard tegenin, want hier is weer zo iemand die de vorige oorlog aan het voeren is. De vrouw druipt af.
Criminaliteit omlaag? De pakkans verhogen, zegt de oud-politieagent Marcouch die een anekdote vertelt over een Marokkaanse jongen die achttien jaar lang de cel wist te vermijden door steeds op vrijdagmiddag tegen de rechter te zeggen dat net die maandag erop zijn stage zou beginnen.
Toch over de islam
Van de moderator mag het niet over de islam gaan. Waarom niet? Daarom niet, want er is geen verband, volgens haar. Pastors heeft er lak aan, want het doet er wel toe. De zaal is dat met hem eens, en ook Marcouch, want die wil Pastors weerwoord geven. Dus gaat het toch over islam. Pastors maakt onderscheid tussen geïntegreerde religies en niet-geïntegreerde religies. Onderschrijf je scheiding kerk en staat? Geïntegreerd. Zo niet: niet-geïntegreerd, en daarom minder rechten, bijvoorbeeld op onderwijs. Volgens Marcouch is de opstelling van mensen het probleem, niet de religie.
Een uurtje vullen met integratie, dat is zo gepiept. Het is borreltijd. Na verloop van tijd schuift een luidruchtige Surinaamse drumband binnen met schaars bevederde danseressen, vlak langs de inmiddels soms al licht aangeschoten wittemansen uit de Nederlandse advocatuur. Claims. Cultuur. Verschillen. Einde congres.