De Amsterdamse deken Germ Kemper was vorige week met een delegatie van stichting Advocaten voor Advocaten in de Syrische hoofdstad Damascus om zich hard te maken voor advocaat al-Hassani, die vijftien jaar cel riskeert voor zijn werk als voorzitter van de Syrische mensenrechtenorganisatie Swasiah. De delegatie kreeg hem via een tolk 1 minuut te spreken, over de telefoon. “Ik vond het buitengewoon de moeite waard. Vooral omdat al-Hassani in die ene minuut aan ons doorgaf dat hij heel somber en teneergeslagen was geweest, en een opkikker van jewelste had gekregen door ons bezoek.”
Kemper zag al-Hassani vlak voor het gesprek in de rechtszaal, waar hij samen met drie andere mannen aan elkaar geketend achter tralies stond. Al-Hassani werd eind juli 2009 opgepakt, toen hij werkzaamheden van het Syrische Hof van Staatsveiligheid in kaart probeerde te brengen. Sindsdien zit hij vast in de Adra-gevangenis in Damascus.
Al-Hassani wordt beschuldigd van ondermijning van het staatsprestige door verspreiding van valse informatie in het buitenland, en “het verzwakken van patriottische gevoelens of aanmoedigen van sektarische of etnische tegenstellingen terwijl het land in staat van oorlog is, of op de rand van oorlog”.
Afgelopen november werd al-Hassani levenslang geschorst als lid van de Syrische Orde van Advocaten. Kemper heeft de Syrische advocatenorde duidelijk gemaakt dat hij zich bij de International Bar Association sterk gaat maken voor sancties, als de Orde de schorsing tegen de mensenrechtenadvocaat niet ongedaan maakt. Vrijdag werd al-Hassani voor zijn uitzonderlijke moed onderscheiden met de Martin Ennals Award, een jaarlijkse prijs van de internationale mensenrechtengemeenschap.
In Syrië is al sinds 1963 de noodtoestand van kracht. Het land staat wereldwijd bekend om zijn beroerde mensenrechtensituatie, gebrek aan vrijheid van meningsuiting en twijfelachtige rechtsgang.
Waarom richt u zich vooral op de schorsing van al-Hassani door de Syrische Orde van Advocaten?
”Dat is inderdaad waar ik me in eerste instantie op richt. Dat aspect heeft mijn speciale belangstelling, omdat ik als deken met mijn internationale contacten wellicht invloed kan uitoefenen op organisaties voor de advocatuur. Maar de strafrechtelijke kant van de zaak heeft ook invloed op de gewenste onafhankelijkheid van een advocaat. Mijn belangstelling gaat dus ook wel degelijk uit naar de strafrechtelijke kant.”
Wat voor sancties kunnen worden genomen tegen de Syrische Orde?
”Qua sancties kan de International Bar Association hooguit zeggen: jullie mogen geen lid meer zijn, en we nodigen de Syrische Orde niet meer uit voor internationale advocatenbijeenkomsten.”
Denkt u dat sancties effectief zullen zijn?
”Of dat een effectieve methode is, kan ik niet zeggen. Als we niks doen, gebeurt er in ieder geval niks. Laten we ons niet dikker voordoen dan we zijn.”
Verwacht u inderdaad 15 jaar cel voor al-Hassani, en wanneer volgt de uitspraak?
”De kans dat hij 15 jaar gevangenisstraf krijgt is ruim aanwezig, ja. Er loopt momenteel een hoger beroep tegen zijn vervolging. Hij zit al een half jaar in de cel, voor zover ik weet met 60 communedelinquenten. Wat in de Volkskrant staat over 70 seksdelinquenten wist ik niet, dat hebben ze niet van mij. Er volgen nog twee, drie of vier zittingen en de uitspraak zal waarschijnlijk in september of oktober worden gedaan.”
Waarom zet Advocaten voor Advocaten zich juist voor al-Hassani in? Is dit soort gevallen in Syrië niet aan de orde van de dag?
”Nee, qua advocaten niet. Er zitten nog twee andere advocaten vast. Op een gegeven moment pik je er iemand uit, maar die andere gevallen willen we ook aanpakken.”
Hoe lang was u in Syrië?
”2,5 dag.”
Uit hoeveel leden bestond de delegatie, en waar kwamen de overige leden vandaan?
”NautaDuthilh-advocaat Joost Italianer was ook lid van de delegatie. Verder een lid van de Parijse Raad van Toezicht en een Egyptische advocaat die voorzitter is van een mensenrechtencommissie.”
Heeft u eerder een soortgelijke reis gemaakt voor Advocaten voor Advocaten?
”Nee, dit was mijn eerste keer. De stichting heeft mij benaderd.”
Wilt u dit soort acties in de toekomst vaker ondernemen?
”Ja. Ik vond het buitengewoon de moeite waard, vooral omdat al-Hassani in die ene minuut aan de telefoon doorgaf dat hij heel somber en teneergeslagen was geweest en een opkikker van jewelste had gekregen door ons bezoek en de internationale aandacht. Alleen dat was voor mij al genoeg om het de moeite waard te vinden.”